560 EVİN MARKETİ

İbrahim Şavlukbaş kimdir?
Ben 2014 yılında ESOGÜ'de akademisyendim bu çalışmalarda bulunmak için belediyeye geçiş yaptım. O günden beri de belediyede sosyal yardım işleri ile ilgileniyorum.
Halk Market nedir?
Önce ihtiyaç sahibi vatandaşların belirlenmesi çok önemli. İhtiyaç sahibi vatandaşların gerçekten ihtiyacı olup olmadığını anlamamız çok önemli. Dolayısıyla vatandaşların doğrudan yaptığı başvurular, komşuları, muhtarlık ve Kent Konseyi Mahalle Temsilcileri yoluyla gelen bilgiler değerlendirilerek vatandaşlarımızın durumu tespit ediliyor. Tespitten önce onlara bir form veriliyor. Üzerlerine ev var mı, araba var mı, tapuda kayıtlı malları var mı, bir vergi mükellefiyeti var mı ya da SGK'da bir geliri var mı? Bu tespitlerin ardından da ayrıca evlerinde tespit yapılıyor. Bu tespitler sonucu bir değerlendirme puanı alıyor. Bu puana göre de ayda bir toplanan Değerlendirme Kurulundan kart alıp almaması ortaya çıkıyor. Kart almaya hak kazandıktan sonra da her ay düzenli olarak aylık 80 lira maliyetinden limitli, 6 ayda bir de 130 lira giyim maliyetinden limitli,Halk Kart sahibi olma hakkı kazanıyor. Bu limitler piyasa fiyatlarıyla karşılaştırıldığında ticari kar olmadığı limitler olduğu için yaklaşık 130 liraya denk geliyor. Sürekli alışverişini yapabiliyor. Burada önemli olan geçmişte halkımızın bir makarnaya, bir torba kömüre muhtaç edilip o duruma düşürülüş sistemi yok edilerek, insan onuruna yakışır bir mekanizmanın kurulması ve yoksullukla mücadele edilmesi amaçlanmaktadır. Bunu yaparken bir yanda ihtiyaç sahibi yurttaşların tespit edilmesi öte yandan da yardımsever vatandaşlarımızın tespit edilmesi ve bu projeye katkı sağlaması beklenmekte. Bu amaçla da Eskişehir'deki, şehir dışındaki büyük firmaların yardım yapması için bir gıda bankacılığı sistemi yani buradaki alışverişlerin tümünün finanse edilmesi amacıyla gıda bankası sistemini geliştirdik. Bu kamu yararına çalışan derneklerle öznellikle Kızılay ile bir protokol yaptık. O vasıtayla buraya bağışta bulunan büyük firmalar tüm yapmış oldukları bağışları vergiden düşebiliyorlar. Ama sadece firmalar bağış yapmıyor. İsteyen her vatandaş buraya gelip istediği miktarda istediği çeşitte ani olarak bağışta bulunabiliyor.
Ne zaman kuruldu? Halk Marketin kurulmasındaki amaç nedir?
2015 yılının Ekim ayında Dünya Gıda Günü'nde kuruldu. Ama Halk Market'in kuruluşundan önce 7-8 aylık hazırlık dönemi var. Çünkü kullandığımız yazılım orijinal bir yazılım. Belediyenin kendi olanakları ile geliştirdi. Dizaynı finansal hesaplamaları hazırlandı. Ekim ayında da faaliyete geçti. Amaç: İnsan onuruna yakışır bir şekilde yoksullukla mücadele ve halkımızın ekonomik yapısının geliştirilmesi güçlendirilmesi amaçlanıyor.
Halk Marketten kimler faydalanıyor? Kurulduğundan beri kaç kişiye ulaştı?
Asgari ücretin yarısının altında, evdeki hanenin kişi sayısına düşen gelir ve yaşam koşulları dikkate alınarak muhtaç olarak tespit edilen kişiler yararlanmakta. Bunlar bir defaya mahsus olarak değil, düzenli olarak yararlanabilmekteler. Eski klasik yöntemi ortadan kaldırmış oluyoruz. Erzak paketlerinin kim olduğu belirsiz insanlar tarafından verilmesini ortadan kaldırarak düzenli, sosyal devlet anlayışını ortaya koymaya çalışıyoruz.
5 bin 600 hane taraması yapıldı. Bunların yaklaşık 3'te biri yani 560 hane bu olanaktan şuan için yaralanmakta.
İlginç olaylarla karşılaştınız mı?
İlk başta Halk Market denildiğinde halkımız burada daha ucuza normal alışveriş yapılabileceğini falan düşünerek alışveriş yapmaya gelenler oldu. Yani sistemi tam tanımadıkları için. Dolayısıyla onlara durumu izah ettik. Halkta ciddi şekilde bu konuda olumlu bir tepki var. Ama çok dramatik olaylarla da karşılaşıyoruz. Yoksulluk ciddi hat safhada bu toplumda onları da görüyoruz. Ama marketin gerçekten amaç ve hizmetini anlatmak anca yeni yeni topluma ifade edebildik.
Halk Market Türkiye çapında aldığınız ödüller hakkında bilgi verir misiniz?
Halk Market Eskişehir Çağdaş Gazeteciler Derneği'nin düzenlediği Uğur Mumcu Ödüllerinde ödül aldı. Yine Sosyal Demokrat Belediyeler Birliğinden ödül aldı. Onun dışında bugüne kadar Çanakkale, Tekirdağ Süleymanpaşa Belediyesi olmak üzere her ikisi de çalışmamızı yerinde incelediler. Onlar bir çalışma üretiyorlar. Öte yandan CHP'li belediyelerin Türkiye genelinde bu anlamda yapmayı düşündükleri sosyal projelerde Halk Kartı isim olarak kullanması söz konusu. Bu halk kart açıkçası patenti bize ait olan bir uygulama. Halk Market ve Halk kart isimlerinin patentleri Odunpazarı Belediyesi'ne ait olduğu için de CHP tüm belediyelerde artık bu ismi kullanacak ve bu projeyi geliştirecekler. Arkadaşlarımız gittiler bu konuda da Ankara Yenimahalle Belediyesi'ne de sunum yaptılar. Bu durumu açıkça ifade ettiler. Bu olgunlukta bu işleyişte bir proje olarak tüm belediyelerimizde önümüzdeki günlerde bu ortaya çıkacak.
Halk Marketin sayılarını arttırmayı düşünüyor musunuz?
Biz Halk Market olarak bu işin finansman ve stok yönetimi var. Halkın sosyolojik yapısının gelir durumunun hesaplanması önemli. İhtiyaç duydukça önümüzdeki yıllarda bu geliştirilecektir. Başkanımız Kazım Kurt da böyle bir çalışmayı düşünüyor. Ama bu yıl içinde böyle bir planımız yok.
Başka illerden gelip sizi örnek alan/almak isteyen var mı?
Çanakkale Belediyesi var. Onlar sanıyorum faaliyete geçmek üzereler. Tekirdağ Süleymanpaşa Belediyesi var. Onlar da çok kısa süre sonra faaliyete geçirecekler. Öte yandan Halk Kart ismini Ankara Yenimahalle ve Çankaya Halk Kart gibi diğer sosyal demokrat belediyeler de bu ismi bu mantıkla kullanmaya başlayacaklar.
Halk Kart bazen karıştırıyorlar. Belediyeler insanlara kart veriyorlar. Marketlerden alışveriş yapılsın anlaşılıyor. Bu çok sakıncalı bir durum yaratıyor. Biz de başlangıçta projeyi hazırlarken bunu çok düşünmüştük. Gidiyor piyasa fiyatlarıyla herhangi bir alışveriş yaptığı zaman hem bu iş ticari kara giriyor hem de ticari karın dışında orada istenmeyen malzemeler alınabiliyor. Hem maliyetleri düşürebilmek için daha fazla insana seslenebilmek için daha kaliteli hizmet verebilmek için biz halk marketi kendimizin oluşturması gerektiğini düşündük. Şuanda halk market geçen yılki 31.12.2016 itibari ile dağıttığı malzemenin gıda, temizlik ve giysi olarak baktığımızda yüzde 58'ini dış finansmanla yani halkın bağışlarıyla firmaların bağışlarıyla geri kalanını kendi öz kaynaklarının bütçelemesiyle sağlanmıştır. Bu da halkın olumlu yönde destek verdiğini gösteriyor.
Kaynak sıkıntısı yaşıyor musunuz?
Bugüne kadar yaşamadık. İlgisizlik görüyoruz. Bazı aslında çok daha fazla ilgilenmesi gerektiğini düşündüğümüz yerlerden beklediğimiz ilgileri bulamadık. Ama beklemediğimiz yerden ummadığımız ilgiler geldi. Yüzde 58'ini finanse edebildik.
Hayırseverlere bu konuda bir çağrınız var mı?
Bu giderek halkın yoksulluk yüzdesinin arttığı bilinen bir gerçek. Ciddi ekonomi sıkıntı yaşadığımız da açık ver gerçek. Giderek de daha fazla yoksullaşma söz konusu olacak. Bu anlamda bizim de olanaklarımızı geliştirmemiz ve daha fazla insana seslenebilmemiz ve hizmet verebilmemiz açısından tüm yurttaşlarımızı buraya destek olmaya çağırıyoruz.