Aladağ, 'Sadece tasarruf etsek, enerji nakil araçlarını yenilesek, kayıp kaçağı azaltabilsek yüzde 15-23 arasında elektrik tasarrufu yapabiliriz. Geri kalanını da yenilenebilir enerjilerle yerine koyabiliriz. Eskişehir'i kurtaracağız. Eskişehir'in güzelliklerinin bozulmasına Porsuk'un kirlenmesine, zehir akmasına izin vermeyeceğiz' dedi.
Kömürlü termik santralle ilgili neden siz müdahilsiniz?
6023 sayılı TTB yasasında bu çok net bir şekilde ifade edilmiş. Halkın sağlığını korumak Türk Tabipler Birliği'nin görevlerinden bir tanesidir. Yani kömürlü termik santrallerin de çevreye olan etkilerinden, sağlığa olan etkilerinden yapılan araştırmalardan çok zararlı olduğunu biliyoruz. Kömürlü termik santraller çevre kirliliği yapan en önemli sebep olarak gösteriliyor. Tüm dünyada bu böyle. Hava kirliliği de toplum sağlığını etkileyen en önemli etken olarak gösteriliyor. Yani genel popülasyonu tehdit eden hastalıklar ya da salgınları göz önüne alırsak hava kirliliği bunun ne önemli nedeni. Yani kömürlü termik santral toplum sağlığının tümünü tehdit eder.
Termik santralin insan sağlığına olan etkisi nelerdir?
Aslında bunların hiç biri birbirinden ayrılmıyor. Yani çevreye etkisi dediğimizde, kükürt, karbondioksit çıkıyor, ağır metaller çıkıyor. Bunların sonuçta etkileri ne? Ormanları, toprağı, tarımı yok etmesi. Sularımızı zehirlemesi. Orada yaşayan canlılara, balıklara, kuşlara zarar vermesi. Sonuçta da insan sağlığına vermesi. Bundan kurtuluş yok. Çevre etkileri ile birlikte sağlığı direkt etkiliyor.
HAYAL BİLE EDEMİYORUM
2013 yılında Dünya Sağlık Örgütü demiş ki, hava kirliliği kanser nedenlerinden birisidir ve akciğer, mesane kanserine sebep olur. Hava kirliğinin en önemli sebebi kömür kullanımı. 80'li, 90'lı yılları hatırlıyorum Eskişehir'de, çok kötü bir havası vardı. O zamanlar 100-150 bin konut vardı Eskişehir'de. Şimdi 300 bin konut var. Bir konutun 3,5 ton kömür yaktığını düşünsek 1 milyon ton kömür eder. Santral 6,5 ton kömür yakacak. Çok ciddi bir rakam. 300 bin konutun 6 katı kadar kömür yakacak bir yılda. 300 bin konutun kömür yaktığını düşünebiliyor musunuz Eskişehir'deki havayı? Bunun 6 katı kirlilik. Hayalimde bile canlandıramıyorum. Korkunç bir şey olur diye düşünüyorum.
.JPG)
SOLUNUM YOLLARI HASTALIKLARI
100 km çaptan bahsediyoruz. 30 km çap alanında kalan insanlar ciddi sağlık sorunu yaşayacaklar. Mesela partikül maddeler içinde çeşitli organik ve inorganik ağır metaller taşıyan su ve buharın, tozun havada asılı kaldığı bir takım maddeler. Bu maddeleri biz solunum yoluyla alıyoruz. Ve bunlar akciğerin en uçlarına kadar yerleşiyor. Sonra bunlar hem solunum yollarımızı bozuyor hem de damar sistemine de yerleşerek kalp damar sisteminde rahatsızlıklara sebep oluyor. Bunlar kömürlü termik santrallerin olduğu bölgedeki üniversiteler ve çevre dernekleri tarafından araştırılmış. Mesela Polonya'nın Novakki kentinde yaşayan insanlarda cilt kanseri olan insan sayısı normal popülasyona göre 3 kat fazla gözüküyor. Cilt kanserinin birinci temel nedeni arsenik. Nedenini araştırıyorlar. Bunun nereden kaynaklandığına bakıyorlar. O bölgede kullanılan kömürün arsenikli olduğu, havada ve suda da arseniğin olduğu tespit ediliyor.
HASTANEYE BAŞVURU 3 KAT FAZLA
Türk Tabipler Birliği Yatağan'da bir araştırma yapıyor 2000'li yıllarda. Bakıyorlar ki Yatağan'da kömürlü termik santralin civarında yaşayan insanlarda hem solunum sistemi hastalıklarına hem hastaneye bu nedenle başvurularda hem de hastanede yatış sürelerinde normal popülasyona göre 3 kat fazla. Oradaki KOAH'lı, solunum sistemi rahatsızlığından kaynaklı insanlar 2 kat fazla hastaneye başvurmuş, 3 kat fazla yatakta yatıp tedavi olmuş. Bu aynı zamanda iş gücü kaybı. Bunu da hesaplamışlar. Termik santrallerin görünmez maliyetleri de var. Bu santralleri yapanlar sadece yakacakları kömürü, kullanacakları suyu ya da enerjiyi hesaplıyorlar. Ama bir de bunların görünmez maliyetleri var. Sağlık harcamalarında olsun çevre kirliliğinde olsun kaybettiğin toprak ve su kaybında ciddi maliyetleri var.
İNSANLARA ANLATACAĞIZ
Bir platform kurdunuz. Neler yapacaksınız termik santrale karşı?
Eskişehir Çevre ve Yaşam Platformu kurduk. Bu bir mücadele yöntemi. Biz varız, TMMOB var, baro, kent konseyleri ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarından temsilciler var. En büyük amacımız insanları bilgilendirmek. Eskişehir'de hala termik santrali bilmeyenler var. Biz uğraşıyoruz evet ama toplumun, basının da biraz ilgilenmesi lazım. Stant çalışması olacak önümüzdeki hafta. Broşürlerimiz hazır. Gezilerimiz olacak yöre halkına. Bölgedeki vatandaşımıza anlatacağız. Sağlık açısından, lojistik açıdan, hukuki açıdan. Dört beş kişilik ekiple köyleri ziyarete gideceğiz. Sokaklarda da stantlar açarak, sosyal medyadan, yürüyüşlerle vs insanlara kendimizi anlatacağız.
ÇOCUKLAR VE YAŞLILAR
TEHDİT ALTINDA
Sağlık açısından en çok kimler etkileniyor termik santralden?
En çok çocuklar ve yaşlılar etkileniyor. Üçüncü olarak da kronik hastalığı olanlar. Örneğin KOAH, astım, kalp damar hastalıkları olanlar ve sosyo ekonomik düzeyi düşük olanlar. Neden? Çünkü bunların barınma, beslenme, sağlığa ulaşmaları, temiz suya ulaşmaları zor oluyor. Vücut dirençleri düşük oluyor. Çocukların ve yaşlıların da vücut dirençleri düşük. Bizim kömürlü termik santralimiz çok güzel olacak, asla çevreyi kirletmeyecek deniyor. Beyazaltın'da da bunu dediler. Son teknoloji ile yapılacak. Bacaları kontrol edilecek vs. Ben de orada çevre il müdürlüğünden gelen kişiye dedim ki, 'Diyorsunuz bacalarımız filtreli olacak. Gaz, toz çıkmayacak. Yatağan'da 23 yıldır çıkıyor, filtre yok. Oraya bir müdahale bulundunuz mu? Bana Bakanlığın emisyonları bozuk olduğu için kapattığı bir tane termik santral söyledin.' Bakın Gebelerde erken doğumlara sebep oluyor. Sakat, özürlü, ölü doğumlara sebep oluyor. Annede ağır metal birikmesiyle bu çocuklarda mesela zeka gelişimi geri kalıyor. Bununla ilgili Çin'de araştırma yapılmış. Termik santralin olduğu bölgede doğan çocukların göbek bağında ağır metaller bulunmuş ve zeka gelişiminin yavaş olduğu tespit edilmiş. O bölgede santral kapatıldıktan sonra çocukların zeka gelişiminin daha hızlı olduğu anlaşılmış. Niye hasta olduğumuzu bilmemiz lazım. Bugün bu şehirde birçok KOAH'lı, astım ve solunum yolu hastalığına maruz kalan insanın temeli 1980'lerde, 90'larda Eskişehir'de o kirli havayı soluyan çocuklar aslında. O bugün çıkıyor.
.jpg)
KÖMÜRÜN TEMİZİ OLMAZ
Temiz kömür diye bir şey yoktur. Kirli enerji piyasasının uydurduğu bir şeydir. Kömürün temizi olmaz. Kömürlü termik santralin de temizi olmaz. Pırıl pırıl olacak, ekeceksiniz, biçeceksiniz, yanında çocuk bahçesi vs. asla olmaz. Bu tamamen bir kandırmaca.
Cilt kanseri, akciğer ve mesane kanserinin en önemli sebeplerinden. Kömürlü termik santraller dünyada her ne kadar azalmaya başlasa da Türkiye'de arttırma yoluna gidiyoruz. Yanılmıyorsam 29 tane santral var. 80 tane daha planlanıyor. Hava kirliliği insanın ömrünü kısaltıyor. 10 yıl kadar kısalttığı açıklanmış.
ENERJİ TASARRUFU YAPALIM
Enerjiyi ne yapalım? Kömürü çıkarmayalım mı? Bakıyorsun üretilen enerjinin önemli bir kısmı yolda kayboluyor. Kaçak kullanım çok fazla. Eğitimsizlikten, bilgisizlikten tasarruf edemediğimizden kayıp çok fazla. Sadece tasarruf etsek, enerji nakil araçlarını yenilesek, kayıp kaçağı mümkün olduğunca azaltabilsek yüzde 15-23 arasında elektrik tasarrufu yapabiliriz. Eskişehir yüzde 3.5 galiba Türkiye genelinde. Eskişehir gibi 6 kente hiç santral kurmadan elektrik tasarrufu yapılabilir. Eğitimle de bunu yapabilirsin, insanlara elektrik tasarrufu nasıl yapılır diye. Kayıp kaçağı önle. Bunun en büyük sebebi Güneydoğu Anadolu Bölgesi olduğu düşünülür ama aslında bunların ne büyük sebebi büyük şehirlerdeki organize sanayiler, küçük sanayiler, denetimsiz sanayiler. Buralarda ciddi kaçak elektrik kullanımı var. Devlet bunları engellesin, tasarruf edelim. Buradaki kömürü çıkarmaya gerek yok. Kömür öldürüyor sonuçta. Hava kirliliği yapıyor ve insanları öldürüyor.
KAMUOYU DİRENÇ GÖSTERMELİ
Çıkarmayalım, ben kömürün çıkarılmasına karşıyım. Kömürü istemiyoruz. Onun yerine yenilenebilir kaynaklarımız var. Suyumuz, rüzgarımız, güneşimiz var. Onlarla da ilgili bütün dünya termik santrallerden vazgeçmiş. Almanya bununla ilgili son 10 yılda ciddi yatırımlar yapmış. Ciddi bir enerji tasarrufu yapmış. Yüzde 8 tasarruftan yüzde 22'ye çıkarmış. Kazanım elde etmiş. Sağlık giderlerinde bile tasarruf edilmiş. Çin enerjisinin yüzde 25'ini kömürlü termik santrallerden sağlıyor. Ama insanlar Pekin'de maskeyle sokakta geziyorlar. Onlar bile termik santral oranını 2030'a kadar yüzde 10'a indireceğiz dediler. Hatta Pekin'de termik santraller şu an kapanmış durumda. Bizde tam tersi, 80 tane daha kuracağız diyoruz. Bizler tasarruf edebildiğimiz kadar tasarruf edelim. Geri kalanını da yenilenebilir enerjilerle yerine koymaya çalışalım. Bunu başarabileceğimize inanıyorum. Kömürün yarattığı pisliği önlemek için yerel halkımızda bizimle çalışılmalı. Kamuoyu direnç göstermeli. Hukuk sürecinin yanında halkın mücadelesi de önemli. Sağlıklı yaşam hakkımızı elimizden almaya çalışan bu santrale karşı mücadele her zeminde meşrudur, demokratiktir. İnsanlar OHAL var diye çekinmemeli. Eskişehir'i kurtaracağız. Eskişehir'in güzelliklerinin bozulmasına Porsuk'un kirlenmesine, zehir akmasına izin vermeyeceğiz. Bu yüzden tüm Eskişehir halkını bizimle mücadele etmeye çağırıyorum.
Editör: TE Bilisim
