Bugün '27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü.'
UNESCO'nun desteğiyle 1948 yılında kurulan ve günümüzde dünyanın önemli sivil toplum kuruluşlarından birisi olan 'Uluslararası Tiyatro Enstitüsü (ITI)' tarafından 1961 yılında kabul edilen ve dünya çapında Tiyatro Bayramı olarak kutlanan özel bir gün…
Aslında yaşamın bir parçası olan; insanların birlikte gülmesi, birlikte ağlaması, birlikte düşünmesi için fırsatlar sunan bir güzel sanattır tiyatro…
'Bir hayalden bir dünya kuranlardır tiyatrocular…'
Ülkemizde birçok alanda olduğu gibi tiyatro da gerçek değerine ve özgürlüğüne ancak Cumhuriyetten sonra kavuşabilmiştir.
Türk Tiyatrosunun o efsane isimleri Muhsin Ertuğrul, Haldun Taner, Afife Jale, İsmail Hakkı Dümbüllü, Münir Özkul, Nejat Uygur, Adile Naşit, Müşfik ve Yıldız Kenter, Gazanfer Özcan, Haldun Dormen, Tuncel Kurtiz, Ferhan Şensoy, Genco Erkal… ve daha nicelerine saygı, sevgi ve şükranlar sunalım hep birlikte…
ESKİŞEHİR'İN TİYATRO YAŞAMINDAN KESİTLER
Öncelikle bir güzel gerçeğin altını kalınca çizmemiz gerekiyor.
'Bugün Eskişehir, ülkemizde çağdaş tiyatronun kaliteli ve katılımlı bir biçimde yaşandığı kentlerin başında yer alıyor.'
Bu güzelliğin tarihsel kökenlerini ve emeği geçen insanlarımızı kısaca anımsayalım.
  • 'Eskişehir Konser ve Tiyatro Derneği':
1950'li yılların başında Orhan ZEYTİNLER başkanlığında bir grup gencin kurduğu bu dernek bünyesinde, İstanbul Şehir Tiyatrosu ve Ankara Devlet Tiyatrosu oyuncularıyla birlikte Eskişehir'de oynanan oyunlar…
O yıllarda Şeker Fabrikası Müdürü Osman BOZOK'un fabrika kampüsünde 'Tiyatro ve Konser Salonu' yaptırarak sağladığı katkılar…
  • 'Kanla Kurulan Tiyatro':
1950'li yılların sonlarında Türk Devrim Ocakları Eskişehir Şubesi Başkanı Yılmaz Büyükerşen ile birlikte bir grup genç, bir gençlik tiyatrosunun oluşumunu başlatarak 'Akademi Tiyatrosu' adı altında Turgut Özakman'ın 'Duvarların Ötesi' adlı eserini sahneye koyarlar.
Onu izleyen süreçte Özdemir Nutku 'nun övgüleri karşısında daha da heveslenirler ve Başkan Yılmaz Büyükerşen, Muhtar Özkaptan, Gürbüz Özgün, Ünhan Taner, Güngör Onal, Atalay Şener ve İ. Cem Aşkun'dan oluşan Türk Devrim Ocakları Yönetim Kurulu, 'TDO Oda Tiyatrosu'nu kurmak kararını verirler.
Genç ekip finansman sorunlarını çözmek için 'Harpte ülke için dökülen, kaybedilen kan, sulhta da ülkenin aydınlanması ve kültürel kalkınması için niçin verilmesin?' diyerek, kan bankasına kanlarını satarlar.
Ve tarihe 'Kanla Kurulan Tiyatro' olarak geçerler.
İlerleyen yıllarda bu tiyatro Muhsin Ertuğrul ve Haldun Taner'in desteği ve dönemin Vali ve Belediye Başkanının onayı ile tiyatronun 'Belediye Şehir Tiyatrosu'na dönüşür. Ama bu tiyatro 1966 yılında kapanır.
1970'li ve 1980'li yıllar Eskişehir'de yerleşik bir tiyatronun olmadığı ama turne tiyatrolarının Eskişehir'i çokça tercih ettiği yıllardır…
  • 'Eskişehir Tiyatora Kumpanyası (ETK):
ETK, 1994 yılında, AÜ Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümünden mezun olan bir grup genç tarafından kuruldu.
O güzel gençler beyinlerindeki tiyatro bilincini ve yüreklerindeki tiyatro sevgisini kentimizin kültürel yaşamına sundular. Maddi olanakları çok kısıtlıydı ama azimli ve kararlıydılar…
ETK, sahnelediği onlarca başarılı oyunla çalışmalarını 2000'li yıllara kadar sürdürdü.
  • Devlet Tiyatroları (DT) Turneleri:
İl Kültür Müdürlüğü yaptığım 1992- 1996 yıllarında, o dönemin Kültür Bakanı olan Fikri SAĞLAR ile yaptığımız görüşme sonunda, 'Eskişehir'e her ay bir DT oyununun turne yapmasını' sağlamıştık.
O dört yıl içinde çoğu Ankara DT'den olmak üzere DT'nin onlarca oyunu Eskişehir'de sahnelendi. Ayrıca ETK'ya da 'Bakanlık desteği' sağlandı.
  • AÜ ve ESOGÜ Tiyatro Çalışmaları:
Kuruluşlarından itibaren AÜ ve ESOGÜ bünyesinde sürdürülen tiyatro etkinliklerinin Eskişehir'de tiyatro kültürünün oluşmasında ve gelişmesinde çok önemli katkıları olduğu da unutulmamalıdır.
YAŞASIN EBB- ŞT!
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Prof. Dr. Sayın Yılmaz BÜYÜKERŞEN'in girişimi ve çabasıyla, 2000 yılında hazırlıklarına başlanan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları (EBB- ŞT), Türkiye'nin 3. ödenekli Şehir Tiyatrosu olarak 27 Mart 2001 tarihinde çalışmalarına başladı.
EBB- ŞT'nin ilk sahnesi, restore edilerek gençlik merkezine dönüştürülen eski hal binası; Haller Gençlik Merkezi'nin içinde yer alan 'Tepebaşı Sahnesi' idi.
Bugün ise ' EBB Sanat Merkezi Turgut Özakman ve Ergin Orbey, EBB Sanat ve Kültür Sarayı, EBB Sultandere Kültür Merkezi, EBB Atatürk Kongre Merkezi Sahneleri' olmak üzere 6 sahnede tiyatro yaşanıyor.
Bugün EBB- ŞT, üstün kaliteli oyuncu kadrosu yanında reji, dekor, kostüm, ışık, ses, müzik gibi tiyatro unsurlarında da ulaştığı kalite ile ulusal ve uluslararası düzeyde takdir toplamaktadır.
EBB- ŞT, kurulduğu günden bu güne 100 ün üzerinde farklı oyunu yaklaşık 4500 temsil sayısı ile bir buçuk milyon üzerinde seyirci sayısına ulaştırmayı başarmıştır.
Son yıllarda Tepebaşı Belediyesi ve Odunpazarı Belediyesi tarafından yapılan tiyatro çalışmalarının, 'EBB- ŞT ile eşgüdüm içinde sürdürülmesi…' Eskişehir'de tiyatro kültürünün zenginleşmesine büyük katkı sağlayacaktır.
Eşimle birlikte son otuz yıldan beri Eskişehir'de sahnelenen tiyatro oyunlarının büyük çoğunluğu izlemiş olmaktan büyük mutluluk duyuyoruz.
Tiyatro ve Eskişehir birbirlerine öyle güzel yakışıyorlar ki…
Sağlıkla, sevgiyle, dostlukla…