Altın Ayarı Ne Demek?
Altın, insanlık tarihi boyunca hem süs eşyası hem de yatırım aracı olarak büyük bir değere sahip olmuştur. Ancak saf altın (24 ayar) oldukça yumuşak bir metaldir ve tek başına kullanımı pek pratik değildir. İşte bu yüzden, altına farklı metaller eklenerek sertliği ve dayanıklılığı artırılır. Bu değişim de “altın ayarı” olarak adlandırılan bir ölçüyle ifade edilir. Peki, altın ayarı tam olarak ne anlama gelir? Hangi ayar neye göre belirlenir? Bu yazıda altın ayarlarıyla ilgili tüm detayları ele alacağız.
Altın Ayarı Nedir?
Altın ayarı, bir altın alaşımının içindeki saf altın oranını belirten ölçü birimidir. Genellikle “ayar” ya da “karat (K)” olarak ifade edilir. En saf haliyle 24 ayar olan altın, içindeki altın miktarı azaldıkça daha düşük ayarlara sahip olur.
Örnek:
24 ayar altın = %99,9 saf altın içerir.
22 ayar altın = %91,6 saf altın içerir.
18 ayar altın = %75 saf altın içerir.
Bu oranlar, altının geri kalan kısmının bakır, gümüş veya çinko gibi metallerle karıştırıldığı anlamına gelir.
Altın Ayarları ve Değerleri
Altın genellikle şu ana ayarlarla piyasada bulunur:
24 Ayar Altın: Saf altındır, yumuşak olduğu için genellikle yatırım amaçlı tercih edilir.
22 Ayar Altın: %91,6 saf altın içerir. Bilezik, kolye gibi takılarda yaygın olarak kullanılır.
18 Ayar Altın: %75 saflıktadır. Daha dayanıklı olduğu için yüzük ve bileklik gibi mücevherlerde tercih edilir.
14 Ayar Altın: %58,5 saf altın içerir, sert yapısı nedeniyle günlük kullanıma uygun takılarda yer alır.
8 Ayar Altın: %33,3 oranında saf altın içerir, ekonomik ve dayanıklı olması sebebiyle bazı takı modellerinde bulunabilir.
Altın Ayarı Nasıl Hesaplanır?
Altının ayarı, içindeki saf altın miktarına göre hesaplanır. Bu hesaplama, altının saflık yüzdesinin 24 ile çarpılması ile bulunur.
Örnek:
18 ayar altın saflık oranı: 18/24 = 0,75 (%75 saf altın içerir)
14 ayar altın saflık oranı: 14/24 = 0,585 (%58,5 saf altın içerir)
Bu hesaplama yöntemiyle bir altının gerçek değeri daha kolay anlaşılabilir.
Altın Ayarının Önemi
Altın ayarı, hem yatırımcılar hem de mücevher severler için büyük bir öneme sahiptir.
Yatırım Açısından: 24 ayar altın en saf ve en değerli seçenek olduğundan, genellikle külçe altın veya gram altın olarak tercih edilir.
Takı Açısından: 22 veya 18 ayar altın daha dayanıklı olduğu için takılarda daha yaygındır. Günlük kullanım için ise 14 ayar altın daha uygun olabilir.
Dayanıklılık: Ayar düştükçe altın sertleşir ve çizilmeye karşı daha dayanıklı hale gelir.
Örnek: Düğünde takılan burma bilezikler genellikle 22 ayar olurken, nişan yüzükleri çoğunlukla 18 veya 14 ayar altından üretilir.
Altın Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Altın satın alırken güvenilir bir alışveriş yapmak için şu noktalara dikkat edilmelidir:
✔ Ayar Damgası: Türkiye’de satılan altın takılarda “TSE” damgası ve ayar numarası bulunur. (Örneğin, 585 = 14 ayar, 750 = 18 ayar)
✔ Sertifika: Özellikle yüksek değerli altın alımlarında sertifikalı ürünler tercih edilmelidir.
✔ Geri Satış Değeri: 24 ayar altın yatırım için daha avantajlıdır, çünkü kuyumcular alım-satımda daha az kesinti yapar.
✔ Kaplama Altınlara Dikkat: Düşük ayarlı veya kaplama altınları, gerçek altın fiyatına satmaya çalışan dolandırıcılara karşı dikkatli olunmalıdır.
Uygun fiyatlı ve günlük kullanıma uygun takı almak isteyen biri için 14 ayar altın daha mantıklı bir tercih olabilir.
Hangi Altın Ayarı Hangi Kullanım İçin Uygundur?
Her altın ayarı farklı kullanım alanlarına hitap eder.
Yatırım İçin: 24 ayar (saf altın) veya 22 ayar altın tercih edilmelidir.
Düğün Takıları İçin: 22 ayar altın bilezikler ve setler popülerdir.
Günlük Kullanım İçin: 18 ayar veya 14 ayar altın takılar hem ekonomik hem de dayanıklıdır.
Beyaz Altın Tercih Edenler İçin: Genellikle 14 veya 18 ayar altından üretilen beyaz altın takılar, dayanıklılığı sayesinde sıkça tercih edilir.
Örnek: Günlük takı olarak sürekli kullanmak için 14 ayar altın kolye veya yüzük daha uzun ömürlü ve dayanıklı olur. Ancak bir yatırım aracı olarak düşünülüyorsa, 24 ayar gram altın almak daha mantıklıdır.
