Altın, tarih boyunca değerini hiç kaybetmeyen, hem yatırım aracı hem de takı olarak kullanılan kıymetli bir madendir. Ancak altın alırken "ayar" kavramı sıkça karşımıza çıkar ve birçok kişi için kafa karıştırıcı olabilir.
Altında Ayar Ne Demek?
Altının “ayar”ı, içindeki saf altın oranını ifade eden bir ölçü birimidir. Altın, doğada genellikle başka metallerle karışık halde bulunur ve işlenirken sertlik kazandırmak veya farklı renklere sahip olması için diğer metallerle alaşım yapılır. İşte burada ayar devreye girer:
24 ayar altın %100 saf altındır (teorik olarak 999 veya 1000 milyem olarak da ifade edilir).
22 ayar altın %91.6 saflıkta altın içerir (916 milyem).
18 ayar altın %75 saf altın içerir (750 milyem).
14 ayar altın %58.5 saf altın içerir (585 milyem).
8 ayar altın %33.3 saf altın içerir (333 milyem).
Bu oran, altının diğer metallerle karışımına göre belirlenir. Örneğin, 14 ayar bir altın yüzüğün %58.5’i altınken, geri kalan %41.5’i gümüş, bakır veya çinko gibi metallerden oluşur.
Altın Nasıl Anlaşılır?
Bir altının saflığını anlamanın birkaç yöntemi vardır:
Milyem Damgası Kontrolü: Takı ve mücevherlerde genellikle "585", "750" veya "916" gibi damgalar bulunur. Bu, altının milyem değerini gösterir.
585 = 14 ayar, 750 = 18 ayar, 916 = 22 ayar anlamına gelir.
Renk ve Yumuşaklık: Saf altın (24 ayar) oldukça yumuşak ve parlak sarı renktedir.
Daha düşük ayarlı altınlar, içindeki diğer metallerden dolayı daha sert ve farklı tonlarda olabilir (örneğin 14 ayar altın daha soluk sarıdır).
Mıknatıs Testi: Altın manyetik değildir. Eğer altın bir yüzük veya bileklik mıknatısa yapışıyorsa, içinde demir veya başka manyetik metaller olabilir.
Seramik veya Çizik Testi: Gerçek altın, seramik bir yüzeye sürtüldüğünde altın rengi bir iz bırakırken, sahte altın siyah veya gri iz bırakır.
Yoğunluk Testi: Altının yoğunluğu yaklaşık 19.3 g/cm³’tür. Bu yüzden suyun içine atıldığında daha ağır hissedilir ve yavaş batar.
24 Ayar Altın Ne Demek?
24 ayar altın, %99.9 oranında saf altın içeren en yüksek saflıktaki altındır. Hiçbir ek metal içermez, bu nedenle oldukça yumuşaktır ve takı olarak kullanılmaya pek uygun değildir. Genellikle yatırım amacıyla külçe veya gram altın şeklinde tercih edilir.
24 Ayar Altın mı İyi, 22 Ayar mı?
Bu sorunun cevabı, kullanım amacına bağlıdır:
Yatırım için: 24 ayar altın daha değerlidir çünkü saflığı en yüksektir. Külçe altın veya gram altın olarak alınan yatırım altınları genellikle 24 ayardır.
Takı için: 22 ayar altın daha dayanıklıdır çünkü içinde bakır veya gümüş gibi metaller bulunur. 24 ayar altın yumuşak olduğu için kolay bükülür ve çizilir.
Özetle, 24 ayar altın daha saf ve değerli, ancak 22 ayar altın daha dayanıklı ve takı yapımına uygundur.
8 Ayar ve 14 Ayar Altın Farkı Nedir?
8 Ayar Altın (%33,3 saf altın - 333 milyem):
İçeriğinde yalnızca %33 oranında altın vardır, geri kalanı bakır, gümüş ve çinko gibi metallerden oluşur.
Rengi daha soluktur ve fiyatı daha uygundur.
Daha serttir, bu yüzden günlük kullanıma uygundur ama altın yatırım açısından pek değerli sayılmaz.
14 Ayar Altın (%58,5 saf altın - 585 milyem):
İçeriğinde %58.5 oranında altın bulunur.
Hem takı hem de yatırım için tercih edilebilir.
8 ayara göre daha parlak ve değerlidir, ancak 22 ve 24 ayara göre daha serttir.
Kısacası, 8 ayar altın daha uygun fiyatlı ve dayanıklı, 14 ayar altın ise daha değerli ve parlaktır. Günlük takılar için 8 veya 14 ayar tercih edilirken, yatırım için en az 22 veya 24 ayar önerilir.
Saf Altın Kaç Ayar?
Saf altın 24 ayardır, yani %99.9 oranında altın içerir. Ancak işlenmesi ve günlük hayatta kullanılması zor olduğu için genellikle alaşımlar halinde kullanılır.
Saf altının fiyatını hesaplamak için:
Eğer 1 gram 24 ayar altın örnek olarak 2000 TL ise:
22 ayar altının gram fiyatı = 2000 × 0.916 = 1832 TL
18 ayar altının gram fiyatı = 2000 × 0.75 = 1500 TL
14 ayar altının gram fiyatı = 2000 × 0.585 = 1170 TL
8 ayar altının gram fiyatı = 2000 × 0.333 = 666 TL
Bu hesaplamalarla farklı ayarların değer farkını da görebilirsiniz.
Hangi Altını Almalıyım?
Yatırım için: 24 ayar (saf altın) veya 22 ayar altın tercih edilmeli.
Günlük kullanım için: 14 ayar veya 18 ayar altın daha dayanıklıdır.
Uygun fiyatlı takılar için: 8 ayar altın daha ekonomik bir seçenektir.
Altının ayarlarını ve farklarını bilmek, hem yatırım yaparken hem de takı seçerken bilinçli karar vermenizi sağlar.
