Psikiyatri Uzmanı Dr. Bahruz Shukurov, sigara ve elektronik sigara bağımlılığı hakkında bilgi vererek, tedavi yöntemlerini detaylandırdı.
Nikotin ve Bağımlılık
Nikotinin, sigaradan dumanla alındığını ve akciğerde hızla emildiğini ifade eden Dr. Shukurov, nikotinin 10 saniye içinde beyne ulaştığını belirtti. Beyinde dikkat ve hafıza ile ilgili bölgeleri etkileyen nikotin, noradrenalin ve dopamin salınımına neden olur. Dopamin, enerji ve konsantrasyonu artırarak bağımlılığa yol açabilir. Bu durumda, kişi giderek daha fazla nikotine ihtiyaç duyar ve bu duruma "tolerans" denir, ardından bağımlılık gelişir.
Elektronik Sigaranın İçerdiği Kimyasal Maddeler
Elektronik sigaraların, 2000'li yılların başında 'nikotin yerine koyma tedavisi' olarak ortaya çıktığını hatırlatan Dr. Shukurov, sigaranın içerdiği katran ve karbonmonoksitin akciğer kanserine neden olduğunu ve bu nedenle elektronik sigaranın nikotini daha sağlıklı bir şekilde yerine koymak için kullanıldığını belirtti. Ancak, elektronik sigaralarda da nikotin bulunur ve bu cihazlar 7 bine yakın kimyasal madde içerir, bunların birçoğu kansorejen olabilir.
Bağımlılık ve Riskler
Dr. Shukurov, elektronik sigaranın da sigara gibi bağımlılık yapabileceğini ve nikotin replasman tedavisinin etkili bir yöntem olduğunu belirtti. Ancak, elektronik sigaralarda vaporizasyon sistemi nedeniyle nikotin hızlı bir şekilde beyne ulaşır ve bu da bağımlılık riskini artırır. Ayrıca, elektronik sigaralarda kullanılan katkı maddeleri ve aromalar da sağlık riskleri oluşturabilir.
Elektronik Sigara ve Güvenlik Riskleri
Elektronik sigaraların içerdiği yüksek nikotin miktarının tehlikeli olabileceğine dikkat çeken Dr. Shukurov, bazı kartuşların 100 mg kadar nikotin içerebileceğini ve bu nedenle çocuklardan uzak tutulmaları gerektiğini vurguladı. Elektronik sigaraların arızalı ürünlerde patlama riski taşıdığını, genellikle lityum iyon piller kullanıldığını ve bu pillerin patlamalara, yangınlara neden olabileceğini belirtti. Patlama riskini azaltmak için uygun parçalar kullanılması önerilse de, en sağlıklı yolun tamamen kaçınmak olduğunu söyledi.
Çifte Kullanıcılar ve Bağımlılık Tedavisi
Elektronik sigara ve normal sigara kullanan kişiler "çifte kullanıcı" olarak tanımlanır. Dr. Shukurov, toplumda elektronik sigaranın zararsız olduğuna dair yanlış bir algının bulunduğunu ve bu nedenle elektronik sigaraların kapalı ortamlarda rahatça kullanılabildiğini belirtti. Çifte kullanıcılar genellikle toplu ortamlarda elektronik sigara, yalnız kaldıklarında ise normal sigara kullanır. Bağımlılık tedavisinde, bu tür refleksif davranışların kırılmasına yönelik çalışmalar yapıldığını ifade eden Dr. Shukurov, nikotin replasman tedavisinin sigara ile alınan nikotin ile kıyaslandığında daha yavaş emildiğini ve bağımlılığın yönetilmesinde etkili olduğunu belirtti.
Nikotin Replasman Tedavisi'nin, doktor ve terapist eşliğinde uygulanarak nikotin bandı veya sakızının ne kadar süre kullanılacağını planladığını açıklayan Dr. Shukurov, bu tedavi yöntemi ile sinirlilik, uyuyamama ve aşırı sigara isteği gibi akut yoksunluk belirtilerinin önlenebileceğini belirtti.
