Ayrıca, bu uygulamalara 22 milyon 414 bin 861 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
Ana Gündem: Karanlık Ticari Tasarımlar
Toplantının ana gündem maddelerinden biri, "karanlık ticari tasarımlar" olarak adlandırılan ve tüketiciyi yanıltmaya yönelik uygulamalardı. Karanlık ticari tasarımlar, kullanıcı ara yüzlerinde yapılan aldatıcı ve manipülatif değişikliklerle tüketiciyi istemediği seçimlere yönlendiren uygulamalar olarak tanımlanıyor. Bu tür tasarımlar, özellikle çevrimiçi platformlarda tüketicilerin haklarını zor durumda bırakıyor.
Uluslararası İşbirliği ile Tespit Edildi
Ticaret Bakanlığı, dünya genelinde 27 tüketiciyi koruma otoritesinin katıldığı Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) ile işbirliği yaparak, abonelik hizmetlerinde kullanılan karanlık ticari tasarımları tespit etti. Ocak ve Şubat 2024 tarihlerinde yapılan taramalar sonucunda, Türkiye'deki ilgili hizmet sağlayıcılar incelenmeye alındı. Bu incelemeler kapsamında, Reklam Kurulu'nun son toplantısında abonelik hizmetlerine ilişkin önemli kararlar alındı.
Abonelik Hizmetlerinde Yanıltıcı Uygulamalar
Toplantıda, özellikle abonelik hizmetlerine yönelik manipülatif uygulamalar masaya yatırıldı. Örneğin, tüketicilere önceden seçili abonelik paketleri sunulması ya da sözleşme yenilemelerinde kabul seçeneğinin reddetme seçeneğinden daha çok vurgulanması gibi yöntemlerin, tüketici iradesini manipüle eden uygulamalar arasında olduğu belirtildi. Bu tarz yanıltıcı ticari uygulamalarla ilgili firmalara idari yaptırımlar uygulandı.
Ücretsiz Deneme ve Zorunlu Bilgi Talepleri
Abonelik hizmetlerinde sıkça karşılaşılan bir başka sorun ise, ücretsiz deneme fırsatları adı altında tüketicilerden ödeme bilgileri istenmesi oldu. Şeffaf veriler sunulmadan popüler paketlerin tanıtılması ve tüketicinin tercihlerinin sınırlandırılması da toplantıda ele alınan diğer manipülatif uygulamalardı.
Dijital Mecralarda Aldatıcı Tasarımlara Devam Eden İncelemeler
Reklam Kurulu, dijital platformlarda karşılaşılan aldatıcı ticari tasarımlar ve haksız ticari uygulamalara karşı incelemelerini sürdürüyor. 2024 yılının ilk dokuz ayında, toplam 1.340 dosya hakkında değerlendirme yapılırken, 1.173 dosya mevzuata aykırı bulundu ve bu dosyalar için durdurma cezası verildi. Ayrıca, 187 milyon 456 bin 473 lira idari para cezası uygulandı.
