Raporda, Türkiye’nin eğitim sistemi kapsamlı şekilde ele alınırken, ülkenin büyüme potansiyeli ile eğitim arasındaki bağ güçlü biçimde vurgulandı.
Yüksek Katma Değerli Üretim İçin Eğitim Şart
Harvard Üniversitesi’nin Kompleksite Görünümü Endeksi’ne göre Türkiye, üretim altyapısıyla yüksek katma değerli ürün üretimine geçişte dünya birincisi. Ancak bu potansiyelin gerçeğe dönüşebilmesi için eğitim sistemine yapılacak yatırımların önemi büyük. Raporda Japonya, Güney Kore ve Singapur gibi ülkeler, uzun vadeli eğitim politikalarıyla başarıya ulaşan örnekler olarak gösterildi.
OECD Verilerine Göre Türkiye Eğitime En Az Harcama Yapan Ülkelerden
Eğitim finansmanında Türkiye, OECD ülkeleri arasında öğrenci başına en düşük harcamayı yapan ikinci ülke konumunda.
-
OECD ortalaması: 14.209 dolar
-
Türkiye: 5.425 dolar
Temel eğitimin finansmanında kamu katkısı da düşük kalıyor. OECD ortalaması yüzde 93,3 iken, Türkiye’de bu oran yüzde 76,6. Eğitim bütçesinin büyük bölümü (%81,1) personel giderlerine ayrılırken, eğitim faaliyetlerine yalnızca %19 kaynak kalıyor.
Eğitim Maliyetinin Yükü Hanelere Biniyor
Raporda, hanehalklarının eğitimdeki yükünün arttığı vurgulandı.
-
Temel eğitimde harcamaların %18,8’i
-
Ortaöğretimde harcamaların %18,3’ü hanehalkı tarafından karşılanıyor.
Ayrıca, Avrupa İstatistik Ofisi verilerine göre Türkiye’de eğitim enflasyonu %99,9 seviyesinde. Bu durum, nitelikli eğitime erişimi gelir düzeyine bağımlı hale getiriyor.
612 Bin Çocuk Okul Dışında, Kalabalık Sınıflar Yaygın
Zorunlu eğitim çağında olup okula gitmeyen çocuk sayısı 612.814’e ulaştı. Bu, önceki yıla göre %38,4’lük artış anlamına geliyor. Bu çocukların büyük çoğunluğu 14-17 yaş aralığında.
Diğer yandan:
-
4 milyon 733 bin öğrenci 30’dan fazla mevcutlu sınıflarda eğitim alıyor.
-
İlkokul öğrencilerinin %40’ı ikili öğretime devam ediyor.
-
Meslek liselerinde her iki öğrenciden biri yılda 20 gün ve üzeri devamsızlık yapıyor.
2024’te Eğitimde Neler Değişti?
Raporda, 2024 yılı içinde hayata geçirilen eğitim düzenlemeleri de sıralandı:
-
Ortaöğretimde devamsızlık affı kaldırıldı.
-
Sınıf tekrarı geri getirildi.
-
Açıköğretim liselerine geçiş sınırlandırıldı.
-
İlkokullarda yazılı sınav saatleri kaldırıldı.
-
Türkçe geçme notu 45’ten 70’e çıkarıldı.
-
Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı başlatıldı.
-
Açık uçlu sorular ortaöğretim sınavlarına eklendi.
Yükseköğretimde Uluslararasılaşma Sınırlı Kaldı
Rapora göre, yükseköğretimde uluslararasılaşma hedeflenen düzeyde değil. Türkiye’deki uluslararası öğrencilerin %58,6’sı yalnızca 8 ülkeden geliyor. Bu da farklı coğrafyalardan öğrenci çekmede potansiyelin tam anlamıyla kullanılmadığını gösteriyor.
