Viskon Nedir? Tanımı ve Üretim Süreci

Viskon, doğal bir polimer olan selülozdan elde edilen, yarı sentetik bir kumaş türüdür. Genellikle odun hamuru (kayın, çam, okaliptüs gibi ağaçlardan elde edilen lifler) veya pamuk linterleri (pamuk tohumlarından ayrılan kısa lifler) kullanılarak üretilir. "Yarı sentetik" ifadesi, viskonun hammaddesinin doğal olmasına rağmen, üretim sürecinde kimyasal işlemlerden geçirilmesi nedeniyle kullanılır.
Viskonun üretim süreci karmaşıktır ve birkaç aşamadan oluşur:

Selüloz Eldesi: Odun hamuru veya pamuk linterleri, sodyum hidroksit (kostik soda) gibi kimyasallar kullanılarak işlenir. Bu işlem, selülozun çözünür hale gelmesini sağlar.

Viskoz Oluşumu: Çözünür hale gelen selüloz, karbon disülfür ile reaksiyona sokularak viskoz adı verilen yoğun, turuncu renkli bir çözelti elde edilir.

Lif Oluşturma: Viskoz çözeltisi, ince deliklerden (spinneret) sülfürik asit banyosuna püskürtülür. Bu işlem, selüloz liflerinin yeniden oluşmasını ve katılaşmasını sağlar.

Yıkama ve İşleme: Elde edilen viskon lifleri, asit ve diğer kimyasal kalıntılarından arındırmak için yıkanır. Daha sonra ağartılır, kurutulur ve iplik haline getirilir.

Kumaş Dokuma veya Örme: Viskon ipliği, dokuma veya örme teknikleri kullanılarak kumaş haline getirilir.

Bu üretim süreci, viskonun ipeksi dokusunu ve dökümlü yapısını kazanmasını sağlar.

Viskon Kumaşın Özellikleri: Avantajları ve Dezavantajları

Viskon kumaş, kendine özgü bir dizi özelliğe sahiptir. Bu özellikler, viskonu hem avantajlı hem de dezavantajlı kılar.
Avantajları:

Yumuşak ve İpeksi Dokunuş: Viskon, dokunduğunuzda ipeği andıran yumuşak ve pürüzsüz bir his verir. Bu özelliği, giyimde konforlu bir kullanım sunar.
Dökümlü Yapı: Viskon, dökümlü bir kumaştır, yani vücuda hoş bir şekilde oturur ve hareket özgürlüğü sağlar. Bu özelliği sayesinde elbiseler, etekler ve bluzlar için ideal bir seçenektir.
Nefes Alabilirlik: Viskon, pamuğa benzer şekilde nefes alabilen bir kumaştır. Bu özelliği, terin emilmesine ve vücudun serin kalmasına yardımcı olur.
Renkleri İyi Gösterme: Viskon, renkleri canlı ve parlak bir şekilde gösterir. Bu sayede tasarımlar daha çarpıcı ve çekici görünür.
Boyanabilirlik: Viskon, kolayca boyanabilen bir kumaştır. Bu özellik, farklı renk ve desen seçenekleri sunar.
Uygun Fiyatlı: İpeğe göre daha uygun fiyatlı olması, viskonu geniş bir kitle için erişilebilir kılar.

Dezavantajları:

Islakken Dayanıklılığının Azalması: Viskon, ıslakken dayanıklılığını kaybeder ve kolayca yırtılabilir. Bu nedenle, ıslakken dikkatli kullanılması gerekir.
Çekme Yapabilme: Viskon, yıkama sırasında çekme yapabilir. Bu nedenle, düşük sıcaklıkta yıkanması ve kurutma makinesinde kurutulmaması önerilir.
Kırışma Eğilimi: Viskon, kolayca kırışabilen bir kumaştır. Bu nedenle, sık sık ütülenmesi gerekebilir.
Üretim Sürecinin Çevresel Etkileri: Viskonun üretim sürecinde kullanılan kimyasallar, çevresel etkilere neden olabilir. Özellikle, karbon disülfür kullanımı ciddi çevresel sorunlara yol açabilir. Ancak, günümüzde daha çevre dostu viskon üretim yöntemleri geliştirilmektedir.
Düşük Elastikiyet: Viskon, doğal olarak çok esnek bir kumaş değildir. Bu nedenle, hareket özgürlüğünü kısıtlayabilir.

Viskon Kumaş Naylon mu?

Hayır, viskon kumaş naylon değildir. Naylon, tamamen sentetik bir polimerden üretilen bir kumaştır. Viskon ise, doğal selülozdan elde edilen yarı sentetik bir kumaştır. Bu temel fark, iki kumaşın özelliklerini ve kullanım alanlarını önemli ölçüde etkiler.

Viskon mu Daha İyi Polyester mi?

Viskon ve polyester, tekstil endüstrisinde yaygın olarak kullanılan iki farklı kumaş türüdür. Hangi kumaşın daha iyi olduğu, kullanım amacına, kişisel tercihlere ve beklentilere göre değişir. İki kumaşın karşılaştırmalı özelliklerine bir göz atalım:

Özellik Viskon Polyester
Hammadde Doğal selüloz (odun hamuru veya pamuk linterleri) Sentetik polimer (petrol türevi)
Dokunuş Yumuşak, ipeksi Pürüzlü, sentetik
Nefes Alabilirlik İyi Düşük
Dayanıklılık Islakken düşük Yüksek
Kırışma Kolay kırışır Kırışıklığa dayanıklı
Çekme Çekme yapabilir Çekme yapmaz
Bakım Özel bakım gerektirir Kolay bakım
Fiyat Orta Genellikle daha ucuz
Çevresel Etki Üretim süreci çevresel etkilere sahip olabilir Üretimi ve geri dönüşümü çevresel sorunlara yol açabilir


Hangi Durumda Hangi Kumaş Tercih Edilmeli?

Viskon: Yumuşaklık, konfor, dökümlü görünüm ve iyi nefes alabilirlik arıyorsanız viskon ideal bir seçenektir. Özellikle elbiseler, etekler, bluzlar ve iç giyim için uygundur.
Polyester: Dayanıklılık, kırışıklığa karşı direnç, kolay bakım ve uygun fiyatlı bir kumaş arıyorsanız polyester daha iyi bir seçenektir. Dış giyim, spor giyim, ev tekstili ve endüstriyel uygulamalar için yaygın olarak kullanılır.

Örneğin, yazlık, hafif ve rahat bir elbise için viskon tercih edilebilirken, su geçirmez, dayanıklı ve kolay temizlenebilir bir ceket için polyester daha uygun olacaktır.

Viskon Kumaş Terletir mi?

Viskon, pamuğa benzer şekilde nefes alabilen bir kumaş olduğu için, sentetik kumaşlara göre daha az terletir. Ancak, tamamen terletmeyen bir kumaş değildir. Hava geçirgenliği sayesinde vücuttaki nemi emer ve buharlaşmasını sağlar, bu da serinlik hissi verir. Ancak, yoğun fiziksel aktivitelerde veya sıcak ve nemli havalarda, viskon da terlemeye neden olabilir.

Viskon Kumaş Esnek midir?

Viskon, doğal olarak çok esnek bir kumaş değildir. Ancak, üretim sürecinde elastan (spandex) gibi esnek liflerle karıştırılarak esnekliği artırılabilir. Elastan karışımlı viskon kumaşlar, daha fazla hareket özgürlüğü ve konfor sunar. Bu tür kumaşlar, özellikle spor giyim, taytlar ve vücuda oturan giysiler için tercih edilir.

Viskon Kumaş Sağlıklı mı?

Viskon kumaşın sağlığa etkileri, üretim sürecinde kullanılan kimyasallara ve kumaşın kalitesine bağlıdır. Bazı araştırmalar, viskon üretiminde kullanılan karbon disülfür gibi kimyasalların çalışanlar üzerinde olumsuz sağlık etkileri yaratabileceğini göstermektedir. Ancak, günümüzde daha çevre dostu ve daha az zararlı kimyasallar kullanan viskon üretim yöntemleri geliştirilmektedir. Kullanım açısından, viskonun nefes alabilen bir kumaş olması, cilt tahrişini ve alerjik reaksiyonları azaltabilir. Ancak, hassas cilde sahip kişilerin, viskon kumaş içeren giysileri giymeden önce dikkatli olmaları ve alerjik reaksiyonlara karşı test etmeleri önerilir.

Ankara'da bugün hava durumu (26 Şubat 2025 Çarşamba) Ankara'da bugün hava durumu (26 Şubat 2025 Çarşamba)

Viskon Kumaşın Bakımı Nasıl Yapılır?

Viskon kumaşın ömrünü uzatmak ve görünümünü korumak için doğru bakım önemlidir. İşte viskon kumaş bakımı için bazı ipuçları:

Yıkama: Viskon kumaş içeren giysileri elde veya çamaşır makinesinde düşük sıcaklıkta (30°C veya daha düşük) yıkayın.
Deterjan: Hassas kumaşlar için uygun, nazik bir deterjan kullanın.
Kurutma: Viskon kumaş içeren giysileri kurutma makinesinde kurutmaktan kaçının. Bunun yerine, düz bir zeminde veya askıda kurumaya bırakın.
Ütüleme: Viskon kumaşı düşük ısıda, tersinden ütüleyin. Buhar kullanmaktan kaçının, çünkü buhar kumaşın çekmesine neden olabilir.
Saklama: Viskon kumaş içeren giysileri katlayarak veya askıda saklayın. Kırışıklıkları önlemek için sıkışık bir şekilde saklamaktan kaçının.
Profesyonel Temizlik: Özellikle hassas veya pahalı viskon kumaş içeren giysiler için profesyonel kuru temizleme tercih edilebilir.

Kaynak: Haber Merkezi