Dijital paranın hızla hayatımıza girdiğini belirten Prof. Dr. Pektaş, dijital ödeme sistemlerine geçişin hem büyük artılar hem de bazı riskler barındırdığını vurguladı.
Dijital Paranın Avantajları
Prof. Dr. Pektaş, dijital paranın sağladığı avantajları şöyle sıraladı:
- Kolaylık ve Hız: Dijital para, hızlı ve temassız işlemler sağlayarak kullanıcı deneyimini geliştirir.
- Maliyet Tasarrufu: Fiziksel nakit ile ilişkili basım, dağıtım ve elleçleme maliyetlerini azaltır.
- Güvenlik ve İzlenebilirlik: Dijital işlemler daha kolay izlenebilir, dolandırıcılık ve yasa dışı faaliyetlerin önüne geçilmesine yardımcı olur.
- Finansal Erişim: Cep telefonları ve internet aracılığıyla banka hesabı olmayan kişilere finansal hizmetler sunar.
- Ekonomik Verimlilik: İşlemleri hızlandırır ve ödeme sürelerini azaltarak ekonomik üretkenliği artırabilir.
Dijital Paranın Dezavantajları
Dijital paranın bazı dezavantajları da bulunmaktadır:
- Gizlilik ve Güvenlik Endişeleri: Dijital işlemler takip edilebilir, bu da veri gizliliği ve gözetim konusunda endişelere yol açar.
- Siber Riskler: Dijital cüzdanlar ve ödeme sistemlerini hedef alan bilgisayar korsanlığı, dijital hırsızlık ve siber saldırı riskleri artar.
- Altyapı Gereksinimleri: Tüm bölgelerde güvenilir bir dijital altyapı bulunmayabilir ve internet veya elektrik kesintileri işlemleri etkileyebilir.
- Uyum Sorunları: Yaşlı nüfus veya dijital cihazlara erişimi olmayanlar dijital paraya geçişte zorluk yaşayabilir.
Dijital Para Kullanımının Ekonomik Etkileri
Dijital paranın ekonomik etkileri de önemli bir konu:
- İşletme Modelleri: E-ticaretin artması ve nakit işleme maliyetlerinin azalması, işletmelerin çalışma şeklini yeniden şekillendirebilir.
- Merkez Bankası Kontrolü: Merkez bankaları, dijital para sayesinde para arzı üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabilir ve para politikasını kolaylaştırabilir.
- Geleneksel Bankacılığın Azalması: Dijital cüzdanlar ve finansal teknoloji çözümleri, geleneksel bankacılık hizmetlerine olan bağımlılığı azaltabilir.
Dijital Para ile İlgili Güvenlik Riskleri
Prof. Dr. Pektaş, dijital paranın siber saldırılar, veri ihlalleri ve sahtekarlık gibi güvenlik riskleri taşıdığını belirtti:
- Siber Saldırılar: Dijital ödeme sistemleri ve cüzdanlar bilgisayar korsanlığı, kimlik avı ve kötü amaçlı yazılım saldırılarına karşı savunmasızdır.
- Kişisel Verilerin Güvenliği: Kişisel ve finansal veriler tehlikeye atılabilir, bu da kimlik hırsızlığı ve finansal kayıplara yol açabilir.
- Teknik Güvenlik Açıkları: Dijital platformların yazılımlarındaki hatalar kötü niyetli kişiler tarafından istismar edilebilir.
Güvenlik Önlemleri ve Tavsiyeler
Prof. Dr. Pektaş, güvenlik risklerine karşı bazı önlemler önerdi:
- Şifreleme ve Kimlik Doğrulama: Güçlü şifreleme, çok faktörlü kimlik doğrulama ve düzenli güvenlik güncellemeleri uygulanmalı.
- Eğitim ve Denetim: Çalışanlara kimlik avı ve diğer siber tehditlere karşı eğitim verilmeli, düzenli güvenlik denetimleri yapılmalı.
- Veri Koruma ve Sigorta: Güvenli veri depolama çözümleri kullanılmalı, siber sigorta yaptırılarak olası finansal kayıplara karşı korunulmalı.
Dijital Paranın Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Potansiyel Etkileri
Prof. Dr. Pektaş, dijital paranın Türkiye ekonomisi üzerindeki potansiyel etkilerini şöyle değerlendirdi:
- Finansal Erişim ve Katılım: Dijital para, yeterince hizmet alamayan bölgelere finansal erişim sağlayarak ekonomik katılımı artırabilir.
- E-Ticaretin Canlanması: Çevrimiçi işlemleri kolaylaştırarak e-ticareti ve dijital işletmeleri canlandırabilir.
- Vergi Gelirleri ve Ekonomik İstikrar: Dijital işlemlerin takibi, gayri resmi ekonomiyi küçültebilir ve vergi gelirlerini artırabilir. Türkiye Merkez Bankası, para arzı üzerinde daha kesin bir kontrole sahip olabilir ve ekonomik istikrarı iyileştirebilir. Ayrıca, ulusal bir dijital para birimi, yabancı dijital para birimlerine olan bağımlılığı azaltarak Türk lirasının istikrarına yardımcı olabilir.
