Halk arasında "kurdeşen" olarak da bilinen ürtiker, ciltte ani şekilde ortaya çıkan kaşıntılı, kızarık kabarıklıklarla kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Genellikle geçici olsa da bazı durumlarda kronik bir hal alabilir. Peki ürtiker tam olarak nedir, neden olur ve belirtileri nelerdir? İşte tüm detaylar...
Ürtiker Nedir?
Ürtiker, cildin üst katmanlarında meydana gelen alerjik kökenli bir deri hastalığıdır. Deride aniden oluşan, kaşıntılı, kabarık ve kırmızı döküntülerle karakterizedir. Bu döküntüler birkaç saat içinde kaybolabileceği gibi günlerce de sürebilir.
Ürtiker Neden Olur?
Ürtikerin birçok farklı tetikleyicisi olabilir. Bunlar arasında en yaygın nedenler şunlardır:
Alerjik reaksiyonlar: Besinler (deniz ürünleri, kuruyemişler, süt ürünleri), ilaçlar (antibiyotikler, ağrı kesiciler) ve böcek ısırıkları alerjik ürtikere yol açabilir.
Enfeksiyonlar: Viral, bakteriyel veya paraziter enfeksiyonlar sonrası ürtiker gelişebilir.
Fiziksel faktörler: Soğuk, sıcak, güneş ışığı, su teması veya basınç gibi fiziksel etmenler ürtikeri tetikleyebilir.
Stres ve psikolojik etkenler: Duygusal stres bazı kişilerde ürtiker ataklarına neden olabilir.
Otoimmün hastalıklar: Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasıyla ilişkili bazı hastalıklarda ürtiker görülebilir.
Ürtikerin Belirtileri Nelerdir?
Ürtikerin en belirgin belirtileri şunlardır:
Deride aniden oluşan kabarık, kızarık döküntüler
Şiddetli kaşıntı
Döküntülerin bir bölgede başlayıp kısa sürede farklı alanlara yayılması
Lezyonların şekil ve boyutlarının değişkenlik göstermesi
Şişliklerin genellikle birkaç saat içinde kaybolup yeniden farklı yerlerde oluşması
Şiddetli durumlarda dudaklarda, göz kapaklarında ve boğazda şişme (anjiyoödem)
Ürtiker Nasıl Tedavi Edilir?
Ürtiker tedavisinde öncelikle tetikleyici faktörün bulunması ve ortadan kaldırılması hedeflenir. Hafif vakalarda antihistaminik ilaçlar ile semptomlar kontrol altına alınabilir. Şiddetli veya kronik ürtiker durumlarında ise farklı ilaç tedavileri veya immün sistem destekleyici yaklaşımlar gerekebilir. Tedavi sürecinde stres yönetimi de büyük önem taşır.
