Türkiye'de tüketici bilinci gecikmeli de olsa artmaya devam ediyor. Bilinç arttıkça mevzuatlarda hak arama yolları da gelişiyor geliştiriliyor. Tüketici Hakem Heyetleri de bu kapsamda görev yapan valilik ve kaymakamlıklar bünyesinde oluşturulmuş organlar. Güncel tüketici sorunlarını ilk elden ve kısa sürede çözümlemek amacıyla 81 ilde ve 919 ilçede 1010 Tüketici Hakem Heyeti (THH) kurulu durumda. Oluşturulduğundan itibaren yoğun hatta çok yoğun çalışan heyetler bunlar. Şöyle ki; vatandaşlar çeşitli tüketici sorunlarına karşı hakkını aramak için 2002 yılında Tüketici Hakem Heyetleri (THH)'ne 33.375 tüketici başvururken, bu rakam 2007'de 82.873'e, 2012'de 446.054'e ulaşmış. 2014 yılında tüketici, üzerine yağmur gibi yağan ve halk arasında 'Deli Dumrul' ücretleri de denilen bankacılık ücretlerine adeta isyan ederek 2013 yılında 883.854 olan başvuru sayısını 2014 yılında 6 kattan fazla bir artış yaptırarak 5.445.308 olarak gerçekleştirmiş. 2015'in son ayında ise tüketici başvuruları yaklaşık 5.800.000'e ulaşmış. Ve Tüketici 2014 yılındaki tüm bu başvurularda %94,02 oranında haklı çıkmış. THH'leri başvuruların en üst seviyeye ulaştığı o dönemlerde bu başvurulara yetişemedi ve resmen tıkandı. Bu nedenle Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından bir takım çalışmalar yapıldı ve belirli düzeylerde rahatlama oldu. Ancak bugünlerde bakanlıkça yürütülen proje sonucunda oluşturulan Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS)'nin 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren Ülke çapında tüm il ve ilçe hakem heyetlerinde kullanılmaya başlanması ile yeni ve büyük bir tıkanmayla karşı karşıya kalınacak gibi gözüküyor. Sistemin Kullanıma başlaması ile birlikte TUBİS alt yapı ve yazılımından kaynaklı sorunlar kısa süre de maalesef ortaya çıkmaya başladı. Özellikle;
- Raportörler tarafından karar alındığında ıslak imzalı kararların sisteme yüklenmemesi.
- Sisteme kayıt girilirken farklı şikayetlere aynı sayı numarasını veriyor olması.
- Tüketicilerin sorun yaşadıkları firmaların bilgileri girilirken bilgilere ulaşılmaması ve sisteme giriş yapılamaması.
- Karar şablonuna ve hazır şablonlara müdahale edilememesi
Programın en büyük sorunları Hakem Heyetlerinde görev yapan raportörler resmen TUBİS sistemine karşı sınav veriyor!
Her şeyden önemlisi de verdikleri sınava başarılı olsalar dahi, yaşanan sorunları çözseler dahi sistem çalışmıyor! Bazen saatlerce veri girişi yapılamıyor. Bu durum yaşadığı sorunların büyük bölümünü tüketici hakem heyetleri ile çözen tüketicileri mağdur ettiği gibi sabırları da zorluyor. Sonuç olarak Hakem heyetleri karar alamaz duruma gelmesi, vatandaşa 'bugün git yarın gel', 'biraz sabret' gibi gerekçelerle yol gösterilmesi hakem heyetleri ile tüketicileri karşı karşıya bırakıyor. Soruna acil müdahale şart yoksa sorunun katlanarak büyümesi ve Tüketici Hakem Heyetlerini büyük bir çıkmaza sokacağı kesin. Tüketiciler sorunlarını çözme noktasında yeni ve büyük bir krizle baş başa kalmış bir durumdalar. Yetkili birileri el atsa fena olmayacak.