Türkiye İş Kurumu'nun hazırladığı özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi veren yönetmelik geçen hafta içinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İşveren ve işçi arasında geçici iş ilişkisi kurulmasını öngören kanun tasarısı cılız kalan itirazlarla birlikte mayıs ayında TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilmişti. Genel Kurulda kabul edilmesinden sonra konuya ilişkin bilgilendirme yapmaya çalışmış ve yapılanın düpedüz 'Modern Kölelik' olduğunu ifade etmiştik. Düzenlemenin resmi gazetede yayımlanmasına müteakip maalesef bu öngörümüzde ne kadar haklı olduğumuzu görmüş olduk. Haklılığımızı adeta ispat eden sistem şöyle yürüyecek; İş ve işçi arayanlar özel istihdam bürolarına başvuracak. Özel istihdam büroları işveren ile geçici işçi kiralama, işçi ile de iş sözleşmesi imzalayacak. İşveren işçi kiralama sözleşmesi karşılığında özel istihdam bürosuna ücret ödeyecek. Özel istihdam bürosu bu bedelden kendi komisyonunu aldıktan sonra işçinin ücretini ödeyecek. Yasal sınırları da şöyle; İşletmenin iş hacminin öngörülemeyen ölçüde artması halinde geçici işçi sayısı, toplam işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Ancak;
* 10 ve daha az işçi çalıştırılan iş yerlerinde bu sayı 5 işçiye kadar çıkabilecek.
* Geçici işçiler, engelli işçi çalıştırma kontenjanlarının hesaplanmasına dahil edilmeyecek.
* İşveren, işten çıkardığı çalışanını, 6 ay geçmeden kiralık çalıştıramayacak.
* Aynı holding veya şirketler topluluğu içinde 6 aylık kiralama yapılacak. Ancak bu süre iki kerelik uzatmayla 18 aya çıkarılabilecek.
* Sözleşme süresinin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisi devam ederse, belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılacak. Durun daha bitmedi; Özel istihdam bürosu işçi ile imzalayacağı sözleşmeyi sadece geçici işçi talebi olan dönemle sınırlı tutarsa, işçinin kıdem tazminatı hakkı doğmayacak. Tam bir kuralsızlık ve çalışma hayatına darbe. Bunun modern kölelikten başka tanımlaması olur mu bilemiyorum. Aslında İş yasasında 2003 yılından bu tarafa yeri olan sadece özel istihdam bürolarının işçi kiralama yetkisi olmayan 5920 sayılı Yasa özel istihdam bürolarına işçi kiralama yetkisi vermiş Ancak 9 Temmuz 2009 tarihinde o zamanki Cumhurbaşkanı Abdullah Gül 5920 Kanunun 1. maddesini bir kez daha görüşülmesi talebiyle TBMM Başkanlığı'na geri göndermişti. O gün geri gönderilen çalışma hayatında kuralsızlığı artıracak işte bu yasa bugünlerde yürürlüğe girdi. 7 yılda ne değişti? O zaman buna itiraz edip Cumhurbaşkanının yasayı veto etmesini sağlayanlara ne oldu? Bu kadar önemli bir konu bu kadar sesiz sedasız kabul görüp geçer mi? Her şeye alışan toplumumuz sanırım bu sessiz kabullenişlere de alıştı. Yoksa açık bir şekilde insan simsarlığı olan Taşeron işçilerin haklarının ortadan kalkmasına neden olan, hükümetin geçici işçileri kadroya alacağız vaadinin boşa çıkması demek olan yasaya bile sessiz kalarak bu büyük suça ortak olmazlardı!...