Dünyada ülkeler halkını mutlu ettiği kadar büyük ve gelişmiştirler. Bununla ilgili seçim sonucu, anket sonucu, meslekler analizi ya da sivil toplum yapılanması bu sonucu gösteren ve etkileyen faktörlerdendir. Demokrasi analizi toplumların röntgenleridir. Evrensel dünyada özgürlük talepleri bezer olsa da duvarlardan dolayı farklılıklar ve engellemeler olsa da harita belli. The Economist dergisi tarafından 2006 yılından beri yayınlanmakta olan 'demokrasi endeksi' ile, ülkeler arası demokratik gelişmişliği kıyaslama imkanı artık çok daha kolay hale geldi. Demokrasi endeksi oluşturulurken demokrasi tanımı 5 farklı alt başlıkta değerlendirmiş. Bunlar: 1- Seçim süreci ve çoğulculuk 2-Hükümetin işlerliği, 3-Siyasal katılım, 4-Demokratik politik kültür, 5-Sivil özgürlükler. En son yapılan sıralamaya göre ülkemiz 167 ülke arasında 88. sırada. Listedeki 167 ülke içerisinden endeks değeri 4'ün altında olan 52 ülke 'demokratik olmayan' olarak tanımlanmakta. Dolayısıyla 115 ülke arasından 88. sırada olduğumuz da söylenebilir. Aslında Türkiye'nin son 6 yıl içerisinde 88.-87.-89. ve 88. olarak gösterdiği performanslarla yerinde saydığını söylemek çok zor değil. Tabi ki pozitif değerlendirmek isterseniz 'sıralamada yerimizi koruyoruz' şeklinde de bakabilirsiniz. Ancak ülkemizin de içinde bulunduğu grubu incelediğimizde gerçeklerle yüzleşiyoruz. Tablodan görülebileceği üzere 10 üzerinden 5,73 ile; Bangladeş, Bolivya, Tanzanya, Senegal gibi ülkelerle aynı dilimde yer almaktayız. Demokrasi yolunda ilerlemek istiyorsak öncelikle eksikliklerimizi kabul etmemiz gerekiyor. Bu araştırmalar eksikliklerimizi görmemiz için bize yardımcı olabilecek çok önemli fırsatlar. Yeter ki biz ne istediğimizi bilelim ve hemfikir olalım. Mesela siz de listenin başında kimler var diye merak ettiyseniz birlikte bakalım. Hem de demokrasi endeksine ek olarak ekonomik sıralama ile birlikte karşılaştırarak. İsveç,İzlanda,Holland,Norveç,Danimarka,Finladiya,Lüksemburg,Avusturya, Kanada, İsviçre sıralaması 9,98 den 9,02 kadar inerek geliyor. GSYİH da kabataslak 43000 ile 113533 arasında. Bizde durum bu kıyaslamanın tamamen dışında ve uzağında. Sıralamaya baktığımızda gelişmişlikle demokrasi paralellik gösteriyor.Ekonomi her adımı tkiliyor ve buna rağmen istatikler bazılarına ekonomi-demokrasi bağını mantıklı kılmayabilir ancak tüm kapılar buna çıkıyor. Türkiye yapı olarak epey uzak basamaklarda ve işimiz zor hatta daha da ileri giderek 2023 yılı GSYİH hedefimiz olan 25.000 $'a ulaşmak için demokrasi indeksinde 7,82 seviyesine ulaşmamız gerektiğini söyleyebiliriz. Kaldı ki diğer ülkelerin yerinde saydığını varsaysak bile, bu seviye bizi ilk 30'a dahi zor sokmakta. Sonuç olarak ekonomik ve demokratik gelişmişlik arasında ilişki bulunduğu aşikar fakat ilişki hangi yönde tespit etmek güç. Yani demokratik ülkeler ekonomik olarak gelişiyor mu, yoksa gelişmiş ülkelerde demokrasi daha mı kolay uygulanıyor bilemiyoruz. Ancak Türkiye'nin bugünkü ekonomik seviyesine göre demokratik anlamda oldukça geri kaldığını ve 2023 hedeflerine ulaşmak için demokrasi alanında daha çok uzun yollar kat etmesi gerektiğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
