Türkiye'den günden çok çabuk değişiyor. Geçtiğimiz Cuma günü öncesine kadar Kahramanmaraş merkezli 10 ilde meydana gelen depremi konuşuyorduk. Deprem bölgesinde kalarak çadırlarda yaşamayı tercih eden depremzedelerin yaşadıkları sorunlar dillendiriliyordu.
Cuma günü İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'in cumhurbaşkanı adayının isminin belirleneceği toplantıda masadan kalkması deprem bölgesini konuşurken onun önüne geçti.
Ardından kriz çözüldü. Meral Akşener masaya geri döndü. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun millet ittifakının cumhurbaşkanı adayı olduğu açıklandı. Yaşanan krizin ardından gündem Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanı adaylığı kesinleşince bu kez Kılıçdaroğlu gündem oldu.
Hızla değişen gündem yaşanan deprem felaketi ikinci plana itmişti.
Ancak CHP Genel Başkanı ve Millet İttifanın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, depremden en çok etkilenen Kahramanmaraşa giderek deprem bölgesini unutmadıklarının mesajını verdi.
Yaklaşık 10 milyonu aşkın kişinin etkilendiği, 46 bini aşkın kişinin hayatını kaybettiği Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen depremi ve mağdur olanları unutmayalım.
Depremin üzerinden bir ay geçti. Bölgede yaşayan insanlar gelen yardımların azaldığını söylüyorlar.
Depremzedeleri unutmayalım.
İlk günkü gibi yağan yardımlar devam etmeli.
Çünkü ihtiyaçlar bitmedi.
Deprem bölgesi yine Türkiye'nin birinci gündemi olmalı.
* * *
Gelelim yazımın başlığına.
Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Dr. Can Ayday, yaşanan Eskişehir'in de etkilendiği 17 Ağustos Marmara ve 12 Kasım Düzce depremlerinin hemen ardından uyarılar yapmıştı.
Eskişehir'den de fay hattının geçtiği, 1956 yılında yaşanan depremi hatırlatarak öncelikli olarak zemini sağlam olmayan bölgelerde inşa edilen yapılara da dikkat çekmişti.
Can Ayday, alüvyonlu zemin üzerindeki binaların belirlenmesi konusunda valilik ile belediyeleri göreve çağırmıştı.
Can Hoca, geçtiğimiz hafta içerisinde bir açıklama daha yaparak Eskişehir'in İnönü ilçesindeki nadir görülen fay hattı hakkında bilgi verdi. Jeoloji Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Prof. Dr. Can Ayday, 'Marmara'da olacak bir deprem domino etkisiyle burada yeni bir deprem oluşturabilir' uyarısında bulundu.
Eskişehir'in İnönü ilçesinden geçen fay hattı, ülkemizde bulunan diğer fay hatlarına göre yer üzerinde olmasıyla ayrıldığını, fayın geçtiği yerde oluşan yaklaşık 5 kilometre uzunluğundaki kırık, fay aynasını gözler önüne serdiğini, bu nadir görünürlükteki fay hattının muhtemel Marmara depreminden etkilenebileceğinin altını çizdi.
'Marmara'da olacak bir deprem domino etkisiyle
burada yeni bir deprem oluşturabilir'
Beklenen büyük Marmara depreminin İnönü ilçesinden geçen fay hattını da etkileyebileceğini ve İç Anadolu Bölgesi'nde de deprem oluşturabileceğini belirten Prof. Dr. Ayday, şu ifadeleri kullandı:
'Kahramanmaraş'ta olan deprem, Hatay'daki 6,4'lük depremi etkiledi, hatta 6 Şubat'ta Pazarcık'ta olan deprem 9 saat sonra oluşan Elbistan depremini de etkiledi. Domino etkisidir bu. Eğer bu fayın ucunda, Kuzey Anadolu Fayı'nın diğer ucunda Bursa'ya yakın, Yalova'ya yakın bir hareket olursa, doğal olarak o da burayı etkiler. Gücü buraya bindirir. Eğer burada da bir sıkışma varsa, kırılma açığa çıkar. Marmara'da olacak bir deprem domino etkisiyle burada yeni bir deprem oluşturabilir.'
* * *
Sadece Can Ayday uyarmıyor. İçerisinden diri fay geçen Eskişehir'in depremsellik durumu hakkında açıklamalarda bulunan Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Genel Jeoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Erhan Altunel, 'Eskişehir fayı üzerinde yıllık 0,2-0,3 milimetre yıl civarında bir kayma hızı var. Kayma hızını dikkate alırsak bunun üzerinde birkaç bin yılda bir büyük deprem meydana gelir. Seyrek aralıklarla da olsa yüzeyde kırık oluşturabilecek potansiyele sahip bir fay' diyerek dikkat çekiyor.
Bu nedenle gerek Eskişehir valiliği gerekse Büyükşehir, Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyeleri alınması gereken önlemler konusunda biran evvel harekete geçmeli.
Çünkü hepimiz çok iyi bliyoruz ki depremin ne zaman olacağını bilmiyoruz.
Yapı Denetim Yönetmelikleri Değiştirilmelidir
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Yönetim Kurulu adına yapılan açıklamada 'Yapı Denetim Yönetmeliklerinin Değiştirilmesi' gerektiği belirtildi.
Açıklama şöyle; 'Bugün uygulanmakta olan Yapı Denetim Sistemi, 2001 yılında kabul edilen 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunu ile düzenlenmiştir. Birliğimizin ve bağlı odalarımızın eleştiri ve önerileri dikkate alınmadan hazırlanan ve kamu yararı gözetilmeden uygulanan mevcut yapı denetim sisteminde büyük sorunlar bulunmaktadır. Yasada yapılan her yeni değişiklik, sorunları ortadan kaldırmak yerine daha da derinleştirmektedir.
Yapı üretim sürecinin üç temel ayağı bulunmaktadır: Tasarım, uygulama ve denetim. Bu temel özellikler arasında uyumlu ve tamamlayıcı bir ilişkinin tanzim edilmesi için süreçlerin bütünlüklü bir mevzuatla doğru tanımlanması ve uygulanması gerekir. Öte yandan sistemin sağlıklı işlemesi için bu üç temel ayağın ayrı aktörler tarafından yürütülmesi ilkesi benimsenmelidir.
Yapı Denetiminde yer alan mimarlık ve mühendislik disiplinlerinin birlikteliği, tasarım aşamalarından başlayarak, projelendirme ve uygulama süreçlerinde, biçim, yapı ve işlevselliğin ilişkilendirilmesini zorunlu kılan, uyumlu bir eylemler bütününü ifade etmelidir.
Uygulama aşamasında çalışan Usta, Kalfa ve tüm inşaat işçileri yaptıkları işten sorumlu tutulacakları bir sisteme doğru gidilmelidir. Şantiye şefliği ve şantiye defteri yeniden ele alınmalı, müteahhitlerin sistemdeki sorumlulukları arttırılmalıdır.
İnşaatın devamı sırasında müteaahhit yada mülk sahipleri tarafından yapılmak istenen değişiklikler hakkında, yapım aşamasından önce proje mühendislerinden onay alınarak yapılmalıdır. Proje mühendislerine verilen ücret hak edilen değerlerine ulaşmalıdır.'
* * *
Önemli bir öneri. Dikkate alınması gerekir.
Bakalım bu önerilere devleti yönetenler ne kadar ciddiye alacak?
* * *

ESKİŞEHİRLİ BELEDİYELERDEN MALATYALI ÜRETİCİLERE DESTEK
Yaşanan büyük deprem felaketinden büyük-küçükbaş hayvan besici ve üreticileri ile çiftciler, sebze-meyve üreticileri de çok büyük etkilendiler.
Kimisinin hayvanları enkaz altında kalarak öldü. Kimisi ise kurtardıkları hayvanlarını besleyecek yem bulamadıklarından, kimisi ise sağdıkları sütlere Pazar bulamadıklarından dökmek zorunda kaldıklarından yakınıyor.
Türkiye'nin en önemli kaysı üretim merkezi olan Malatyalı üreticilerin ürettikleri kayısılar deprem nedeniyle ya yıkılan depoların enkazı altında ya da pazar bulamadıklarından ellerinde kaldı.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Malatya'da enkaz altında ürünleri kalan kayısı üreticilerine destek amacıyla başlattığı çalışmayla ürün alımı yaparken, 16 belediye ile irtibata geçerek kayısı satın alınmasını sağladı.
Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman ve Hatay'da da hayvan üreticilerine besi yemi desteği sağlayan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Malatya'da zor durumda olan kayısı üreticileri için de önemli bir çalışma başlattı.
Depremde ağır hasar alan Malatya'nın Doğanşehir ve Akçadağ mahallelerinde evlerin alt katında veya ambarlarda bulunan kayısıların enkaz altında kalması üzerine çiftçiler için harekete geçen Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, zor durumdaki vatandaşların ürünlerini satın alıyor. Devam eden çalışma kapsamında 16 belediye ile irtibata geçerek koordinatörlük görevi de yürüten Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Halk Ekmek A.Ş ile birlikte yaklaşık 6 ton kayısı alımı yaptı.
Eskişehir Büyükşehir Belediyesinin yanı sıra Han, Mahmudiye, Seyitgazi ve Tepebaşı ilçe belediyeleri de kayısı alımları gerçekleştirdi.
* * *
Deprem nedeniyle büyük zarar gören Malatyalı kayısı üreticilerine başta Eskişehir Büyükşehir Belediyesi olmak üzere Han, Mahmudiye, Seyitgazi ve Tepebaşı ilçe belediyeleri de yaralarını sarma adına verdikleri destek kaysı üreticileri adına önemli idi.
* * *

BİR MAÇ KAYBETTİ GÖNDERİLDİ
Eskişehirspor'da Emre Özbayer ile yollarını ayırdıktan sonra göreve getirilen teknik direktör Özcan Kızıltan ile yollar ayrıldı.
Devre arası ve yaşanan deprem felaketi öncesi Eskişehirspor yönetimi teknik direktör Özcan Kızıltan ile anlaşmıştı. Özcan Kızıltan yönetimindeki yeni transferle güclendirilmiş Eskişehirspor, geçtiğimiz hafta Karaköprü'ye kendi sahasında 3-1 mağlup oldu. Karşılaşmanın ardından Kızıltan, taraftarın tepkisine maruz kalmıştı. Özcan Kızıltan 2014-2015 sezonunda Eskişehirspor'da İsmail Kartal'ın yardımcılığını yapmıştı. O dönem İsmail Kartal 4 maçta 4 mağlubiyet alarak Eskişehirspor'un küme düşmesinde önemli rol üstlenmişti.
YÜRÜYEN TEKERE ÇOMAK SOKULDU
Sezon başında Eskşehir'de Eskişehirspor'u çalıştıracak teknik adamlar dururken Teknik Direktör olarak Cüneyt Biçer'in takımın başına getirilmesi yanlış karardı.
5 hafta sonra gönderildi. Yerine Eskişehirli Teknik Direktör Emre Özbayer getirildi. Emre Hoca ile futbolcular tam uyum sağlamıştı.
Transfer tahtasının açılması ve 20 futbolcu transfer edilirken yürüyen tekere çomak sokularak Emre Hoca ile yollar ayrılıp takımın başına Özcan Kızıltan getirildi.
Büyük umutlarla çıkılan Karabel Karaköprü maçında alınan mağlubiyet sonucu Özcan Hoca'da gönderildi.
Emre Özbayer'in gönderilmesi yanlıştı. Gönderdiniz Özcan Kızıltan ile anlaştınız. Özcan Hoca ile bu takım yaklaşık bir aydır birliktelerdi. Bir maç kaybedildi diye göndermek hiç doğru bir hamle olmadı.
FUAT ÇAPA MI GELECEK?
Özcan Hoca'nın gönderilmesinden sonra sosyal medya da Eskişehirspor'u zor günlerde çalıştıran eski Teknik Direktörlerden Fuat Çapa'nın getirileceği paylaşımları yapılıyor.
Boşta olan Fuat Hoca sezon başında neden düşünülmedi?
Sezon başında uygun görmediğiniz Fuat Çapa'yı bugün kurtarıcı olarak mı görüyorsunuz?
Hadi sezon başında Fuat Hoca'yı getirmediniz. Emre Özbayer ile yollar ayrıldıktan sonra Fuat Hoca'yı getirseydiniz.
Bir sezonda üç teknik adam değişikliği doğru mu?
Fuat Çapa Eskişehirli. Eskişehirspor sevdalısı. Ama bu saatten sonra Eskişehirspor'a kurtarıcı olarak geleceğine ihtimal vermiyorum.
* * *