Asrın felaketi olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde hayatını kaybedenlerin sayıları 41 bini aştı. Türkiye depremin izlerini silmeye çalışırken olası İstanbul depremi için de önlemler alınmaya devam ediyor.
İstanbul'da 93 okula tahliye kararı
İstanbul Valiliği'nden yapılan açıklamada ''20 Şubat 2023 Pazartesi Günü itibarıyla, riskli 93 okul ve eğitim kurumumuzdaki öğrencilerimiz, depreme güvenli okullara nakledilerek, eğitim öğretim görmeye devam edeceklerdir'' ifadelerine yer verildi.
İstanbul Valiliği'nden yapılan yazılı açıklamada, 17 Ağustos 1999 tarihinde meydana gelen ve İstanbul'u da derinden etkileyen Marmara Depremi sonrası, olası depremlerin yıkıcı etkilerini en aza indirmek için 2006 yılında İstanbul Proje Koordinasyon Birimi'nin (İPKB) kurulduğu hatırlatıldı.
367 OKUL YIKILIP YENİDEN YAPILDI
Yapılan açıklamada, bu birimin yürüttüğü İstanbul Sismik Riskin Azaltılması Projesi (İSMEP) kapsamında, kentte 1999 öncesinde inşa edilen 1418 okulun etütleri yapıldığında 67'sinin depreme dayanıklı, 1351'inin de riskli olduğu tespit edildiği aktarıldı. Riskli bulunan 1351 okulun 769'unun güçlendirildiği, 367'sinin yıkılıp yeniden yapıldığı belirtilerek, 87 okulun da başta Milli Eğitim Bakanlığı olmak üzere diğer kurum ve kuruluşlarca güçlendirildiği, yıkılıp yeniden inşa edildiği ifade edildi.
93 OKULA TAHLİYE KARARI
Deprem etüt ve analizleri sonrasında geriye kalan 128 riskli okuldan 109'unun yıkılıp yeniden yapılması, 19'unun güçlendirilmesinin kararlaştırıldığı bildirilerek, geçen sene bu 128 riskli okuldan 35'indeki öğrencilerin başka okullara nakledilerek okullardaki güçlendirme ve yeniden yapım projejeleri çalışmalarına başlandığı kaydedildi.
ESKİŞEHİR'DEKİ OKULLARIN DURUMU NE?
1999 Marmara ve 12 Kasım Düzce depreminde Eskişehir'de hasar gören okulların tesbiti yapıldı.
Ağır hasarlı olanlar yıkıldı orta hasarlılaar ise güçlendirme yapıldı.
Marmara depreminin üzerinden 24 yıl geçti.
24 yıl önce hafif ve orta hasarlı olarak tesbit edilen okullar artık yoruldu.
Şehrin merkezinde ve birçok mahallelerde yıllar önce inşa edilmiş okullar var.
Bu okullarda eğitim-öğretim gören binlerce öğrenciler var.
Valilik veya İl Milli Eğitim Müdürlüğü bu okulların depreme dayanıklı olup olmadığı konusunda bir kontrol yaptırdı mı?
Eskişehir'deki okulların durumu yani depreme dayanıklı olup olmadığını veliler merak ediyor.
Okullar sömestre tatili ve ardından meydana gelen deprem nedeniyle verilen aradan sonra pazartesi gününden itibaren yeniden eğitim-öğretime açıldı.
Veliler endişeli.
Bu konuda velilerin korku ve endişelerini giderecek bir açıklama yapılmalı.
ESKİ MALHATUN OKULUNUN YIKILMASI MI BEKLENİYOR?
Okullardan bahsederken aklıma Tarihi Odunpazarı Bölgesinde Kurşunlu Caminin hemen bitişiğinde Orta Mahalle İsa Çelebi sokakta uzun yıllar ilkokul olarak hizmet veren eski Malhatun (tarihtedeki eski adı Mal Hatun veya Mala Hatun) Osmanlı Beyliği'nin kurucusu olan Osman Bey'in eşi olan Malhun Hatun babasından sonra başa geçen Orhan Gazi'nin de annesi)İlkokulu geldi. İlk adı Kurşunlu İlk Mektebi daha sonra İsmet Paşa İlkokulu olarak değiştirilmiş.
Yan tarafına yenisi yapılınca yıllarca farklı amaçlarda kullanıldı.
Öncesinde Eskişehir Valiliği olarak Yunus Emre Etnoğrafya Müzesi yapıldı. Yıllar sonra ise Eskişehir Valiliği tarafından Birlik Vakfına tahsis edildi. Birlik Vakfı Odunpazarı bölgesinde kendi binasına yerleşince boşalttı.
Şimdiler de kaderine terk edilmiş olarak ayakta durmaya çalışıyor.
Bu tarihi okul binasının kimliği belirsiz kişilerce talan edilmeye kapı ve pencere korkulukları çalınarak adeta talan edildi.
2002 yılında Kültür Tabiat Varlıkları Koruma Kurulunca 'Korunması gereken bina' olarak tescil edildi.
Ancak tarihi bina depreme dayanıklı değil.
Zaten ilkokul olarak kullanılmamasının nedeni de depreme dayanıksız olduğundan.
Ben tarihi binanın ilkokul olarak hizmet verdiği 60'lı yıllarda 5'nci sınıfa kadar bu okulda okudum.
Benden sonra kaç nesil daha eğitim-öğretim gördü.
Bu tarihi binanın bugün duvarları çatlamış. Ha yıkıldı ha yıkılacak.
Allah göstermesin 6 ve üzerinde büyüklüğünde meydana gelecek bir depremde yıkılır.
Ondan sonra da Hatay ve Adıyaman'daki depremlerde yıkılan ve koruyamadığımız camiler gibi yerle bir olur.
'Tarihimizi koruyamadık' diye dizimizi döveriz ama iş işten çoktan geçmiş olur.
* * *
Uzun lafın kısası uzmanlar Eskişehir merkezli depremin tarihinin yaklaştığını söylüyorlar. Bir taraftan da İstanbul Merkezli deprem son yıllarda çok sık dillendiriliyor.
İstanbul merkezli depremden Eskişehir'in de ciddi olarak etkilenmesi söz konusu.
İstanbul Valiliği kentte 1999 öncesinde inşa edilen okulların etütleri yaptırıp 93 okulun boşaltılmasına karar vermiş.
Eskişehir'de de depreme dayanıksız okul veya kamu binası var mı?
Öncelikle valilik binası depreme ne kadar dayanıklı?
Bunların tesbitleri yapılmalı.
Deprem riski taşıyan okullarımız var ise bir an evvel güçlendirme yapılması gerekenler güçlendirilmeli. Yıkılması gerekenler de yıkılmalı.
Yarın çok geç olabilir…
* * *

depremlerde 29 Eskişehirli hayatını kaybetti
6 Şubat 2023 Pazartesi günü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki depremde Eskişehir'e acı haberler gelmeye devam ediyor.
Yaklaşık 20 bin depremzedenin geldiği Eskişehir'de, Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş, Osmaniye, Adana ve Gaziantep'te meydana gelen depremlerde yaşamını yitiren 29 vatandaş Eskişehir ve ilçelerinde toprağa verildi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, depremin ardından Eskişehir'e gelen depremzede yurttaşları tedavi gördükleri hastaneler ile misafir edildikleri kamu misafirhaneleri, Kredi Yurtlar Kurumu yurtları ve evlerde ziyaret etti.
'KIZIMI ÇIKARMAK İÇİN ESKİŞEHİR'DEN EKİP GETİRDİM'
Çakırözer, depremde yakınlarını kaybeden Eskişehirli aileleri de ziyaret ederek, ailelerin anlattıkları ihmalleri kamuoyuyla paylaştı.
Adıyaman'da deprem nedeniyle çöken apartmanın enkazı altında kalarak hayatını kaybeden Besni İcra Müdürü Eskişehirli Melike Arıyürek'in ailesi Çakırözer'e yaşadıklarını şöyle anlattı:
'Deprem olduğunu öğrenir öğrenmez Eskişehir'den Adıyaman'a yola çıktık. Kızımızın kaldığı otele vardığımızda orada arama kurtarma çalışmaları yapan hiçkimse yoktu. İlk iki gün vali burada kaybımız yok diyerek yardımları Adıyaman dışına yönlendirdi. İkinci günden sonra gelen yardımları da Adıyaman Merkeze yönlendirdiler. Biz de Eskişehir'den yakınlarımızdan 9 kişilik inşaat işçilerinden oluşan yıkım ekibi istedik. Ekip Adıyaman'a geldi ve onların sayesinde kızımızın cenazesini enkazdan alabildik.'
'üç gün sonra maden işçileri oğlumuzu çıkardı'
Malatya Büyükşehir Belediyesi Voleybol Takımı oyuncularından Eskişehirli Milli Voleybolcu Emincan Kocabaş Malatya'da kaldığı otelde 11 arkadaşıyla birlikte enkaz altında kaldı. Çakırözer'in dinlediği Kocabaş ailesi, oğullarının kaldığı otelin kentsel dönüşüme girdiğini ve otel için ağır hasarlı raporunun olduğunu belirterek, 'Malatya'ya gittiğimizde enkazın başında bir tane bile arama kurtarma ekibi yoktu. Depremden üç gün sonra oraya gelen maden işçileri oğlumuzu çıkardı. Oraya gittiğimizde öğrendik ki evlatlarımızın kaldığı otel için ağır hasarlı raporu varmış, otelin yıkım kararı olduğu halde evlatlarımızın orada kalmasına izin vermişler. Ayrıca belediye kendi sporcularının sigortasını bile yapmamış. O oteli evlatlarımıza mezar ettiler! Ama biz bu ihmallerin peşini bırakmayacağız. Adalet yerini bulana kadar bunların hesabını soracağız' dedi.
'Önlemler alınsaydı bu kadar
can kaybı OLMAYABİLİRDİ'
Ziyaretleri sonrasında açıklamalarda bulunan CHP'li Çakırözer ise, 'Deprem bölgelerinde de, farklı şehirlerde de acıların, feryatların tarifi imkansız. Aileler Eskişehir'den deprem bölgesine evlatlarını, yakınlarını almak için gidiyor ama bir tane bile arama kurtarma ekibine ulaşamıyor. Ailelerin yaşadığı çaresizlik yürekleri yakıyor. Gerekli önlemler alınsa, gerekli denetim, hazırlık yapılsaydı belki de bugün bu kadar can kaybı, bu kadar yıkım olmayacaktı. Yaraların sarılması için hep birlikte seferber olmalıyız' dedi.
* * *
Besni İcra Müdürü Eskişehirli Melike Arıyürek'in ailesinin söylediği şu söz çok önemli.
'Eskişehir'den yakınlarımızdan 9 kişilik inşaat işçilerinden oluşan yıkım ekibi istedik. Ekip Adıyaman'a geldi ve onların sayesinde kızımızın cenazesini enkazdan alabildik.'
Depremin ilk günlerinde benzer sözler ifade edenleri de TV yayınlarında hem de canlı yayınlarda gördük. Enkazlara müdahale edilememesi sonucu insanlar kendi ceplerinden özel araç-gereç temin ederek yakınlarını enkaz altından kurtarmaya çalışmışlar.
Bunun yorumunu sizlere bırakıyorum.
* * *
Buradan Eskişehir Valimiz Erol Ayyıldız'a sesleniyorum.
Deprem uzmanları Eskişehir merkezli depremin olabilme tarihinin yaklaştığına dikkat çekiyorlar.
Tabi ki depremin ne zaman olacağını kimse bilemez.
Bugünde, yarında bir ay, bir yıl, 5 yıl veya 10 yıl sonra da olabilir.
Ama biz bugün, yarın olabilecek gibi depreme hazırlıklı olmalıyız.
Kahraman merkezli depremde yaşanan depremlerde yaşanan sıkıntıların yaşanmaması için gerekli hazırlıklar bugünden yapılmalı.
İnsanlar bana olası Eskişehir depreminden sonra mahallelerindeki toplanma alanlarının nereler olduğunu bilmediğini söylüyor.
Deprem sonrası toplanma yerleri her mahalledeki insanların görebileceği cami, okul ve muhtarlık binalarına asılmalı.
Konutları yıkılan ve hasar gören insanların barınacakları çadırların kurulacağı alanlar belirlenmeli.
Afad ve Kızılay yeterli çadır stoklarını yapmalı.
Hastanelerin zarar görme ihtimali göz önüne alınarak yaralanan veya enkaz altından çıkarılacak insanların ilk etapta tedavilerinin yapılacağı sahra hastaneleri hazırda tutulmalı.
Arama kurtarma çalışmaları yapacak ekipler belirlenmeli. Bu ekiplerde görev yapacak kişi ve kurumların kullanacakları aletler hazırda tutulmalı.
İnsanlar enkaz altında kalan yakınlarını kurtarmak adına kendi ceplerinden araç ve ekipler tutmamalı.
* * *