EYT düzenlemesinin TBMM'de görüşülmesinde sona gelinirken işverenin kıdem tazminatı yükünü hafifletmek için çeşitli formüller gündemde. Yeni yılda asgari ücret zammı ile yaklaşık yüzde 50 artan kıdem tazminatı için 'vade' formülünün yanında patronlardan yeni bir talep geldi. Önce bir işte halihazırda çalışmayan EYT'lilerin emekli edilmesi…
Bir yanda EYT bekleyen milyonlar, diğer yanda işverenler. Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinde son günlere yaklaştıkça iki kesimi de telaş sarmış durumda. EYT yasası ile emekli olacaklar emeklilik işlemleri için ne yapmaları gerektiğini araştırırken, işveren kesimi ise kıdem tazminatı maliyeti konusunda hesap yapmaya başladı. İlk etapta EYT bekleyen yaklaşık 2 milyonu aşkın kişinin emekli edileceği biliniyor. Bunun yanında yaş ve prim şartını dolduran yüz binlerce kişi de bulunuyor. Bu yıl toplam emekli olacak kişi sayısı 2 milyon 250 bin civarında. 2 milyonu aşkın kişinin aynı anda emekli olacak olması kıdem tazminatı maliyeti işveren kesimini kara kara düşündürüyor.
MÜSİAD Başkanı Mahmut Asmalı'danEYT'de tazminatın yüzde 50'si Kredi Garanti Fonu (KGF) ile karşılanması talebi geldi.
Hükümet bu noktada işverenlere kıdem tazminatlarını ödemeleri için Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli düşük faiz ve uzun vadeli tazminat kredisi için çalışmalara başladı. Bu sayede hem işverenler tazminat yükünü hafifletmiş olacak hem de emekli olacak EYT'liler için bir kıdem tazminatı sorunu yaşanmayacak. EYT'lilerin kıdem tazminatları garanti altına alınmış olacak.
* * *
2023 asgari ücret tutarı açıklandı. 1 Ocak'tan itibaren asgari ücretli çalışanların maaşları 8 bin 506 lira 80 kuruş oldu. Memur ve emeklilerin maaşlarına da yüzde 30 zam yapıldı.
Asgari ücretle çalışanlar ilk bakışta her ne kadar söz konusu artıştan memnun olsalar da kaygıları bir hayli yüksek. Her ne kadar enflasyonun düşüşe geçtiği açıklansa da piyasalara baktığımızda zamların önüne geçilemiyor. Özellikle son günlerde akaryakıta peş peşe gelen zamlar iğneden ipliğe her ihtiyacın da fiyatlarının artmasına neden oluyor. Gelen zamlar ise sabit gelirli ve emeklilerin alım gücünü düşürüyor.Daha zamlı maaşlar cebe girmeden erimeye başladı.
Asgari ücretli çalışanlar ile memur ve emeklilerin maaşlarına yapılan yüzde 30 zammın 2, 3ay nefes aldıracağını düşünüyorlar.
* * *
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, gerekirse Mart ayında ek zam yapılabileceğini söylemişti.
Erdoğan'ın önce yüzde 25 olarak açıkladığı gelen tepkiler üzerine ise yüzde 30'a yükselttiği zam oranıyla en düşük memur maaşı 11 bin 848 TL, en düşük memur emeklisi maaşı 7 bin 901 TL olmuştu. En düşük emekli maaşı ise 5 bin 500 TL'ye yükselmişti. Ancak yapılan bu ek artış da tepkilerin önünü kesmemişti.
Seçim öncesi kesenin ağzını açacak olan AK Parti, yüzde 15 ek zam daha yapılması için yeni bir çalışma başlattığı iddia ediliyor. Memur ve emeklinin maaş artışını yüzde 45'e yükseltecek bu çalışmanın Erdoğan tarafından mart ortasında açıklanması hedefleniyor.
* * *
Asgari ücret net 8 bin 506 TL. İşverene maliyeti ise 12 bin 259 TL. Bu rakam onlar açısından da vaziyet pek iç açıcı değil.
İşveren temsilcileri bu ağır maliyetin ister istemez ürünlere yansıyacağını, bunun da dış ticarette rekabet güçlerinin azalacağından kaygılı.
Bu konuda ESO, ETO ve EOSB Başkanları ne diyor?
'ENFLASYONA 10 PUAN ARTIŞ GETİRECEK'
'Asgari ücret artış miktarı bizim sürpriz olmadı. İlk etapta çalışanların memnun olduğuna ilişkin duyum aldım, ama tabii ilerleyen dönem için kaygılarının olduğunu da duyuyoruz. Sanayiciler olarak bizlerin ortak kaygısı, maliyet artışlarını ürün satış fiyatına nasıl yansıtacağımız oluyor. Bu durum bize zarar verecek. İhracattaki rekabet gücümüzü azaltacak bir durumla karşı karşıyayız. İşçi tarafının da enflasyon kaygısı var. 3 ya da 5 ayda paramız enflasyon karşısında eriyecek. Böyle bir asgari ücret artışının enflasyona en az 10 puan artış getireceğini ön görüyorum. Bakın çok kısa sürede bunu göreceğiz. Bu anlamda her iki tarafı da, yani işçiyi de işvereni de memnun ettiğini söyleyemem. Sanayiciler olarak devletimizden beklentimiz, asgari ücret üzerindeki verginin tamamen kaldırılması.'
'KIDEM TAZMİNATLARI BİZİ YORUYOR'
'İşverenler olarak çalışanlarımıza verdiğimiz parada elbette gözümüz yok, analarının ak sütü gibi helal olsun. Ama kıdem tazminatları bizi yoruyor. Yeni asgari ücret, öteden beri çalışan ve asgari ücretten fazla maaş alan kişi ile asgari ücretli kişi arasında ciddi oranda bir fark oluşturuyor. Asgari ücretin üzerinde maaş alanlar da, asgari ücrete yapılan zam oranı kadar bizden zam istiyor. Durum böyle olunca maaş farkı anlamında makas iyiden iyiye açılıyor. Bu işin yönetilebilir olması için, işveren üzerinden vergi yükünün alınması lazım. Anladığım kadarıyla Türkiye'de sistem, işçi maaşlarının fazlalaşmasına doğru gidiyor. Şimdi bu noktada avantajımızı kaybedecek miyiz, kaybetmeyecek miyiz? Biz ülke olarak iş gücündeki avantajımızı günden güne yitiriyoruz. İş gücü maliyeti artınca, bizim de maliyetlerimiz artıyor, dolayısıyla ürün satış fiyatlarımız da artıyor. Bu da ihracatta avantajımızı yitirmemize neden oluyor. Bakın, özellikle emek yoğun işler, Kuzey Afrika ülkelerine doğru kaymaya başladı. Bir de bakın, işveren için maaşı denkleştirmek de kolay olmuyor. Özellikle finansmana erişimin -kobiler haricinde- kısıtlı olduğu bir dönemde, hiç kolay olmuyor.'
'küçük esnaf yönetemeyecek durumda'
ETO Başkanı Metin Güler ise şunları söyledi:
'Çalışanların mağdur olmaması açısından bir düzenleme yapıldı. Sanayiciler bir şekilde ücret artışını yönetebilir, ama küçük esnaf yönetemeyecek durumda. Söz konusu artışla beraber işçiler arasında da bir adaletsizlik olacağını düşünüyorum. Bu düzenleme, işletme içerisindeki iş barışını bozacak endişesini taşıyorum. Eski çalışanlar arasında mutsuzluk olacak. Psikolojik olarak işletmeye olan aidiyet duygusunu kaybedecekler bu çalışanlar. Bu durum, iş yerleri açısından paradan çok daha önemli. İşletmenin çalışma prensibini de altüst edeceğini düşünüyorum. Diğer taraftan, işveren tarafını destekleme noktasında çalışma yapılabilirdi, ama yapılmadı. 2022'de iki kere asgari ücrete zam geldi. Yeni düzenlemenin üzerine tekrar bir asgari ücret planlaması da olabilir enflasyondan dolayı. Bu bize şu kaygıyı oluşturuyor.'
* * *
Asgari ücretin artması, EYT'nin yasalaşmasıyla kıdem tazminatların ödenmesi için yaşanacak finans sorunu nedeniyle işverenler endişeli.
Hükümetin bu konuda işverenleri rahatlatacak adımlar atmasını istiyorlar.
* * *

SEBAHATTİN TETİK ERDOĞAN'LA NE KONUŞTU?
Avrupa Birliği Platformu Başkanı Sebahattin Tetik, dün AK Parti'nin gurup toplantısına katılmış.
Son aylarda platforma siyasilerin yaptıkları ziyaretler, kendisinin yaptığı iadeyi ziyaretlerle Tetik Eskişehir gündemine oturdu.
Adından sık sık bahsedilir oldu.
Herhangi bir siyasi beklentisi olup olmadığını bilmiyorum.
Ancak kulağıma gelen bilgiler doğru ise belediye başkanlığı beklentisi var.
Büyük ilçelerden birisinden aday olabileceği söyleniyor.
* * *
Yazımın başında Sebahattin Tetik'in AK Parti'nin gurup toplantısına katıldığını yazmıştım.
Nereden biliyorsun? Diyenler olabilir.
Dün TBMM'de önemli bir makamda görev yapan arkadaşım daha doğrusu kardeşim bir fotoğraf gönderdi. Fotoğraf Erdoğan ile Tetik yan yana yürürken.
Tetik ile Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, gurup toplantısı ayaküstü iki dakika görüşmüşler.
Erdoğan ile Tetik'in yan yana yürürken fotoğrafı görünce telefon ettim.
'Hayrola Erdoğan ile ne görüştünüz? Ne anlattın?' diye sordum.
Net bir şey söylemedi.
'Gurup toplantısından sonra Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde daha detaylı görüşeceğiz. Şu anda bunu söyleyebilirim. Eskişehir'e dönünce detayını anlatırım' dedi.
* * *
Avrupa Platformu Başkanı Sebahattin Tetik ile Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ne konuştular? Tetik'in Erdoğan'dan bir talebi oldu mu?
Bu soruların cevabını da yarın yazacağım.
* * *

kıssadan hisse:

Noksanların Ortaya Çıkacağı Gün
Ata Sülemi iyi bir dokuma ustasıdır, işine itina gösterir ve özenle kumaşlarını dokurdu.Yine bir seferinde son derece dikkat ve itina göstererek bir top kumaş dokur. Sonra satmak için pazara götürür, halka arz eder. Kumaştan çok iyi anlayan biri ondan müsaade ister ve bu kumaşta şu şu kusurlar var der.
Ata kumaşı alır yere oturur ve hüngür hüngür ağlamaya başlar. Adam kumaşın kusurunu söylediğine pişman olur. Ondan özür diler ve istediği bedeli ödeyerek o kumaşı atın alacağını söyler. Ata ona şöyle der:
-Ben senin söylediğin şeyden dolayı ağlamıyorum, ben dokumacılık sanatını icra eden biriyim. Bu kumaşın mükemmel ve kusursuz olması için elimden gelen bütün gayreti göstermiştim. Fakat kusur ve eksikliklerin farkında olan birine arz edilince, benim farkında olmadığım kusurları ortaya çıktı.
Hallerimiz yarın Cenabı Hakka arz edilince acaba bizim halimiz ne olacak. O zaman bizim şuan farkına varamadığımız nice kusurlar ve noksanlar ortaya çıkmayacak mıydı. İşte ben asıl bunun için ağlıyorum.
(alıntı)
* * *


FIKRA:

Alkolik Koca
Gece yarısı arabasıyla gitmekte olan yaşlıca bir adamı polisler durdurur ve sorar;
-'Gecenin bu saatinde nereye böyle?'
Adım buğulu gözlerle bakındı ve şöyle dedi;
-'Alkol tüketiminin insan vücuduna zararları ve aşırı kullanımında yol açtığı hastalıklarla ilgili bir seminer var, oraya gidiyordum.'
- Gecenin bu saatinde kim veriyor bu semineri?
-' Evde bekleyen karım.'
* * *