Eskişehir Büyükşehir olmadan önce köylerin alt yapısı, içme suyu, yol, kaldırım vs. gibi sorunlarıyla İl Özel İdaresi ilgileniyordu.
Özel İdare'nin atanmış ve seçilmiş yöneticileri vardı.
Kurumun baş sorumlusu vali idi.
Yerel seçimlerde belediye başkanı, belediye meclis üyeleri ile birlikte İl Genel Meclisi üyeleri de seçilirdi.
İl Genel Meclisi üyeleri kendi içlerinden bir başkan seçerdi.
O başkan vali adına görev yapar vali kadar da yetkiye sahipti.
İl Genel Meclisi üyelerinin çoğunluğunu ilçelerden seçilmişler oluştururdu.
Tıpkı TBMM'deki gibi komisyonlar vardı.
O komisyon üyeleri hangi ilçeye, köye ne yapılacaksa giderek inceler ona göre rapor tutar. Daha sonra İl Genel Meclisi toplantısında görüşülür ya ihaleye çıkarılır ya da İl Genel Meclisi'nin kendi imkanları ile yapılırdı.
İlçelerden seçilmiş İl Genel Meclis üyeleri köylere giderek sorunlar hakkında muhtar ve köyde yaşayanlardan bilgi toplardı.
İşler daha çabuk yürürdü.
* * *
Birde Köy Hizmetleri Bölge ve İl Müdürlükleri vardı.
Köy Hizmetleri Müdürlüğü özellikle köylerin sorunlarıyla ilgilenirdi.
Köye çeşme yapma, yol açma, köprü yapma vs.
Köy Hizmetleri Bölge Müdürlüğü'nün ilçelerde şantiyeleri bulunuyordu.
Örneğin Han İlçesi'nin yolu kışın kardan dolayı kapandığında o ilçede gerekli araç yoksa hemen bitişiğindeki Seyitgazi ilçesindeki şantiyedeki kar küreme aracı o ilçeye yönlendirilirdi.
* * *
Büyükşehir Belediyeleri sayısı artınca o dönemin hükümetinin aldığı karar doğrultusunda Büyükşehirlerdeki İl Özel İdareleri kapattı. Dolayısıyla Köy Hizmetleri Bölge ve İl Müdürlükleri de kapandı.
İl Özel İdareleri'ne gönderilen bütçe Büyükşehir Belediyelerine aktarılıyor. Kapanan Köy Hizmetleri'nin araç gereçleri de il, ilçe belediyeleri ile kamu kurumlarına paylaştırıldı.
* * *
Zaman zaman eski Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, Köy Hizmetleri'nin araçlarının belediyelere ve kamu kurumlarına paylaştırılırken eski ve hurdaya çıkacakların kendilerine verildiğinden yakınmıştı.
Kapanan Özel İdarelerin yetkisi Büyükşehir Belediyelerine verildi.
Büyükşehir Belediyesi Ankara'nın Polatlı ilçesinin sınırının bitişiğindeki mahallelere (köylere) hizmet götürmek zorunda.
Eskişehir'e 160 kilometre uzaktaki bir mahalle Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin sorumluluğunda.
* * *
Eskişehir Büyükşehir Belediye eski Başkanı Yılmaz Büyükerşen, '540 tane köyden mahalleye dönen yerden sorumluyuz. 160 kilometre uzaklıkta benim sorumlu olduğum mahalleler var. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi olarak ben buralara nasıl yetişeceğim' derken haksız mı?
Büyükerşen’in açıklaması şöyle idi:
'Odunpazarı ve Tepebaşı içerisinde önceden 90 tane köyümüz vardı. Daha sonra bu köyler mahalle yapıldı. Şu an 540 tane köyden mahalleye dönen yerden sorumluyuz. 150-160 kilometre uzaklıkta bulunan ve benim sorumlu olduğum mahalleler var. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi olarak ben buralara nasıl yetişeceğim. Senede 1 gün gidebilsem yılın günleri yetmiyor. Dengesizlik ve çarpıklıklar var. Köyler perişan. Artık köylerimiz bir şeyler üretemiyor diye dert yanıyoruz sonra da nasıl kurtuluruz diye aydınlarımız tartışmıyor. Üniversitelerimizin ses telleri kesilmiş durumda. Üniversiteler bir ülkenin lokomotifidir. İlk olarak da bulundukları şehirleri etkilerler.'
* * *
Yılmaz Hoca haklı.
Köyden mahalleye dönüşen yerleşim birimlerinin sorunlarının çözümü Özel İdareler ve Köy Hizmetleri kapandıktan sonra zorlaştı.
Büyükşehir Belediyesinin şehirdeki mahallelerin mi yoksa 540 köyden mahalleye dönüşen yerleşim yerlerinin sorunlarına çare olacak?
Özel İdarelerin ve Köy Hizmetleri'nin kapatılması yanlış.
Özellikle köylerin yaşadıkları sorunların daha çabuk ve hızlı çözümü Özel İdareler ve Köy Hizmetleri vasıtasıyla gerçekleşir.
Yanlıştan dönülmeli.
İl Özel İdareleri ve Köy Hizmetleri Bölge Müdürlükleri yeniden açılmalı.
Bu konuda CHP, İYİ Parti, Gelecek, Saadet ve DEVA Partili milletvekilleri TBMM Başkanlığına birlikte imzalarının bulunduğu önerge vermeli.
Gündeme alınır veya alınmaz.
Ben alınacağına inanmıyorum.
Ama önemli olan toplumu uyandırmak.
İllerden cumhurbaşkanına baskı gelirse gündeme gelebilir.
Belki iktidar bu yanlıştan dönerse, yerel seçimlerde İl Genel Meclisi üyesi seçimleri de yapılır.
