Kamuoyunda 'Emeklilikte Yaşa Takılanlar- EYT' olarak adlandırılan emeklilik yaşı düzenlemesi, aralık ayı içinde TBMM'ye gelecek. Yaklaşık 5 milyon kişiyi kapsayacak düzenleme hem çalışanlar hem de işverenler için şu sıralarda gündemin en önemli başlıkları arasında.
EYT tartışmasına işverenler de katıldı. İşverenler, düzenlemenin geçmesiyle ortaya çıkacak maliyetler ve diğer konular hakkında kendi kaygılarının da dinlenmesi gerektiğini dile getiriyor.
2023 yılında asgari ücret artışına bağlı olarak, emekli olacaklara yapılacak yüklü kıdem tazminatı ödemelerinin işletmelerin finansman ihtiyacını artıracağını düşünüyor.
Aynı zamanda EYT yasalaştığında firma bazında değişmekle birlikte işgücü kaybının ortalama yüzde 20 seviyelerinde olacağını düşünen işverenler, en çok da işletmelerde 45-55 yaş kuşağında en yetkin gruptaki kıdemli ve nitelikli işgücü kaybının ortaya çıkaracağı sorunlardan kaygılı.
Sosyal Güvenlik Sistemi açığının azaltılması için önümüzdeki dönemlerde sigorta prim oranlarının yükseltilmesinin gündeme geleceğini düşünen bazı işverenler, emekli olanların istihdamının devam etmesi durumunda sosyal güvenlik destekleme prim oranı yüksek olduğu için işletmelerin prim yükünün de artabileceğine işaret ediyor.
İşverenler, 2023'te asgari ücret artışına bağlı olarak emekli olacaklara yapılacak yüklü kıdem tazminatı ödemelerinin işletmelerin finansman ihtiyacını artıracağını düşünüyor.
'İşsizlik fonu, kıdem tazminatı için kullanılmalı'
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenleme hazırlıkları devam ederken, Eskişehir OSB Yönetim Kurulu Başkanı Nadir Küpelidesanayicileri gözeten bir çözüm çağrısı yaptı. Başkan Küpeli, düzenlemenin oluşturacağı mali yük için finansman desteği istediklerini, nitelikli iş gücü kaybını da telafi edecek uygun çözümler hazırlanması gerektiğini belirtti.
Firmaların nakit akışını yönetmekte zorlandığı, finansmana ulaşmak noktasında ciddi sıkıntı yaşadığı bir dönemde EYT düzenlemesinin tüm yükünün işletmelerin üzerine bırakılmasının ve böyle bir yükün biranda gelmesinin özel sektörde çok ciddi mağduriyet oluşturacağını söz konusu uygulamanın çok dikkatli bir şekilde hayata geçirilmesini gerektiğini söyledi.
Küpeli, işverenin finansman sıkıntısına sokulmadan EYT'lilerin kıdem tazminatları konusunda iktidara önemli önerilerde de bulundu.
Nedir bu öneri?
'İşsizlik Fonu kaynaklarının tüm EYT'li kişilerin emekli olacakları süre sonuna kadar işletmelere uygun vadelerde faizsiz ya da çok düşük faizler uygulanarak kullandırılması sağlanmalı. Diğer bir öneri olarak da, emekli olacak çalışan sayısına göre firmalara uygun faizli ve uzun vadeli hazine kaynaklı bir özel bir kredi verilmelidir. Yine kamu bankaları üzerinden düşük faizli bir-iki yıl geri ödemesiz dönemi içerecek şekilde, başta kıdem tazminatı ödemeleri olmak üzere doğacak kaynak ihtiyacı için, işletmelere orta ve uzun vadeli 'EYT finansman kredisi' verilebilir'.
TBMM'de aralık ayında yapılacak EYT olan düzenlemesi her kesimi ilgilendiren çok önemli bir konu. EYT çalışanlar için kazanılmış bir hak ve milyonlarca çalışanı etkiliyor ve ilgilendiriyor.
İşveren tarafının EYT düzenlemesinin nitelikli iş gücü kaybı ve başta kıdem tazminatı yükü olmak üzere işverene ek maliyetleri gözetecek bir düzenleme yapılmalı.
Sırf EYT'lilere şirin görünmek, 2023 seçimlerinde oylarını almak adına bir düzenleme yapılırsa zaten yaşanan derin ekonomik krizden ciddi oranda etkilenen işverenler daha büyük sıkıntıyla karşı karşıya kalırlar.
OSB Başkanı Nadir Küpeli bu konuya da şöyle dikkat çekiyor:
'Bu düzenlemeye de son derece saygılıyız fakat firmaların nakit akışını yönetmekte zorlandığı, finansmana ulaşmak noktasında çok ciddi sorun yaşadığı bir dönemde, özel sektörün çok yüksek bir finansal yükle karşı karşıya bırakılması, işletmelerde ciddi mağduriyetler yaratacaktır. EYT uygulamasının hayata geçmesi halinde işletmelerimiz hem nitelikli insan kaynağı açısından hem de kıdem tazminatı açısından farklı bir tabloyla karşılaşacaklar. EYT düzenlemelerinin iş gücü ve istihdam piyasasını da gözeterek yapılması çok önem taşıyor.'
EYT, 2023 yılı içine yayılmalı
Başkan Küpeli açıklamasının devamında, 'EYT ile birlikte ortaya çıkacak kıdem tazminatı yüküne bir kaynak mutlaka bulunmalı ve bir anda milyonlarca kişinin emekli olmasının ortaya çıkaracağı boşluğa bir çözüm bulunmalıdır. Burada makul önerilerden biri olarak da EYT'yi hak eden kişilerin 2023 yılı içinde doğdukları ay ve güne ulaştıktan sonra emekli olmaları sağlanabilir. Bu durumda emekliliği gelen işgücünün biranda sanayinin dışına çıkmasının önüne geçilebilir hem bürokratik işlemlerde yoğunluk azalır hem de finansal yük zamana daha dengeli yayılabilir. Aralıkta yapılacak EYT düzenlemesinde tüm bu olasılıklar kanuni düzenlemenin içinde açık, şeffaf ve yoruma imkan vermeyecek şekilde yapılmalıdır' diyor.
* * *
Haklı mı? Evet, hem de yüzde yüz. Her ne kadar ben işveren değilsem de çalışanların mağdur olmamaları adına patronu da düşünmek zorundayım.
Finansman sıkıntısı nedeniyle 20-30 işçiyi işten çıkarmak mı? Yoksa işverenin daha fazla istihdam sağlamasının önünü açmak mı? İşverenin üzerindeki yük ne kadar hafiflerse onlarda istihdam sayısını artırırlar. Var olan işsizler ordusuna da yenileri katılmamış olur.
* * *

NE GÜZELDİR DOSTLARLA KAHVE İÇMEK
Her kahve aynı tadı taşımaz…
Nerede içiyorsan, kiminle içiyorsan ona göre anlamı olur…
Sahilde oturduğun rüzgarlı bir sonbahar günü, en sevdiğin dostun ağlarken içtiğin kahvenin tadı kederlidir…
Kahve telvesine yüreğinin acısı karışır.
Bir pazar öğle sonrası anne ve babanın 'hadi bir kahve içelim' dediği kahve huzurludur…
Köpükler annenin göz bebeklerine yansır…
Dudağının kıyısında kalan huzurlu bir gülümsemedir…
Dostlarla içilen kahve neşedir…
Gülücükler köpüklerin üzerinde yüzer…
Tek başına gece vakti balkonda içtiğin kahve yalnızlıktır…
Acıdır tadı… Ama garip de bir keyfi, lezzeti vardır…
Eşinle birlikte içtiğin kahve sevgi doludur…
Çay bardağında, az şekerli…
Kahve gibi görünmez sana…
Ama sıcaktır, dumanı tüter ve kokusu büyülüdür…
Beklemediğin bir anda sana uzatılan kahve başkadır…
Isıtır insanın içini…
Yorgun olduğunda içtiğin kahve hafifletir seni…
Kendine getirir, unutturur günün ağırlığını…
Kahve aynı kahvedir belki…
Köpüğüyle,
Rengiyle,
Dumanıyla aynı kahvedir ama
İçilen kahveler ruhunun süzgecinden geçer,
Ve tatları değişir…
Her kahve aynı değildir bu yüzden…!
* * *
Not: Bu yazıyı çok eski bir arkadaşım göndermiş. Okudum hoşuma gitti. Ben de sizlerle paylaşmak istedim.
* * *

DERS VEREN HİKÂYE:

ÖĞRETMENLİK MESLEĞİ KUTSALDIR
Ben küçük bir öğrenciydim. Bir gün arkadaşlarımızdan birine babası çok güzel bir kol saati satın almış. Arkadaşımız bu saatle okula geldi. Hepimiz saati çok beğendik. Benim asla böyle bir saatim olmayacaktı ve bu saat benim olmalıydı. Karar verdim ve saati çaldım. Cebime koydum. Arkadaş bunun farkına vardı fakat kimin çaldığını anlayamadı. Öğretmene durumu anlattı, öğretmen, 'Saati kim çaldıysa çıkarsın, sahibine versin' dedi. Bu benim için hayatımın en utanç verici anıydı. Yapamadım. Bu durumda öğretmenimiz farklı bir yöntemle saati ortaya çıkardı.
Hepimizi tahtaya dizdi ve gözlerimizi kapattırdı. Ceplerimizi teker teker arayarak saati buldu. Cebimden çıkartarak gerçek sahibine verdi. Sonra hepimiz gözlerimizi açtık. Öğretmen bana hiç bakmadan normal derse devam etti.
Yıllar geçti ben öğretmen oldum ve bir gün bu öğretmenimle karşılaştım.
Kendisine 'saati çaldığım halde bana bir kelime bile etmeden, yüzüme bile bakmadan olayı kapattınız. Neden böyle bir şey yaptınız, beni hiç incitmediniz' diye sordum.
O da bana; 'O anda ben de sizlerden sonra kendi gözlerimi kapatmıştım' dedi.
* * *

fıkra:

berabere
Futbol maçı başlamadan önce iki takımdan birinin kaptanı, hakemi bir köşeye çekip:
-'Hocam' der 'Sen bizim takımın durumunu bilmezsin... '
-'Bu maçı bize kaybettirecek olursan, bizimkiler seni ne yapar bilir misin?'
- 'Ne yaparlar?'
- 'Seni parça parça ederler...'
Hakem cevap verdi:
- 'Anlaşıldı, siz bu oyunda berabere kalacaksınız...'
- 'Neden?'
- 'Öteki takımın kaptanı da bana aynı sözleri söyledi de ondan!...'
* * *