'Kurt Kanunu'
Kemal Tahir'in ilk baskısı 1969'da yapılan romanı.
TRT'de dizisi de yapıldı, küçük değişikliklerle.
Ana kişisi, Osmanlıların son yıllarına damgasını vuran İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin üç silahşorundan sonuncusu. (Talat Paşa, Enver Paşa ve…)
'Küçük Efendi' unvanlı Kara Kemal.
Kara Kemal Osmanlı Hükümeti'nde İaşe Nazırlığı yapar, ülke ekonomisinin millileştirilmesine çalışır, esnafı örgütler.
İngilizler tarafından Malta'ya sürülür ama kısa süre sonra Malta'dan kaçar.
Mondros Mütarekesi'nden sonra Anadolu'ya cephane ve subay kaçıran 'Karakol Teşkilatı'nın kurucularındandır.
İttihat ve Terakki'nin kara kutusu.
Milli Mücadele'den sonra İttihat ve Terakki'yi yeniden canlandırmak ister.
16 Ocak 1923 günü İzmit'te Mustafa Kemal ile görüşür, düşüncelerini aktarır.
***
Ülke ekonomisini elinde tutan 'devlet adamları ve devletin imkanlarıyla iş yapanlar'ı şöyle anlatır:
'… devlet desteğiyle yerli zengin yetiştirmeye sapıldı mı, bunun bizim gibi memleketlerde üst idareci kadrolara sıvışmaması mümkün değildir. Üst idareci kadrolar milli zenginliklerle ortaklıklar da kursalar, rüşvet karşılığı aracılık da yapsalar, keselerine attıklarının her zaman on katını, hatta yüz katını şuna buna sus payı verip çarçur ettirirler.'
'Devlet işletmelerinin zararına katılmadan kaymağını alarak, fazladan pazarı tekel şartları içinde tutarak iş yapanlar…
… ne kadar zenginleşirse, devleti o kadar didikler, temellerini o kadar çok oyar.
… hiçbir sorumluluk yüklenmeden, batı anlamında sınıf karakteri olmayan enikonu sahipsiz devleti kendi hesaplarına çalıştırıp soymayı da çıkarlarına çok uygun bulurlar.'
***
Kara Kemal bu görüşmede, Mustafa Kemal'in 'herkesin Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti çatısı altında toplanması' isteğini onaylar.
İttihat ve Terakki'yi seçime sokmama kararı alır ve destek sözü verir.
***
Kara Kemal, bu ekonomik yapıda 'halkın durumu'nu da şöyle anlatır:
'…insanlar içinde debelendikleri kara yoksulluktan ancak vurgunla, kanunsuz çarpmalarla, lotaryalar yoluyla kurtulacakları inancına varırlar.
Böyle ortamlarda hırsızlık ayıp olmaktan çıkar. Toplumun en alt tabakalarında sürünenler bile hiç olmazsa çocuklarını okutup bu soygun çetesine katmayı biricik amaç edinirler.'
***
Kara Kemal, 1924'te kurulan ilk muhalefet parti olan 'Terakkiperver Fırka'yı destekler.
1926'da Atatürk'e yönelik İzmir Suikastı ortaya çıkarılır. Suikastın planlayıcısı ve destekleyicisi olarak İstiklal Mahkemesi tarafından gıyabında idamla cezalandırılır. Kaçarak saklanır.
Saklandığı eve yapılan baskında öldürülür. Yakalanacağını anlayınca intihar ettiği de söylenmektedir.
***
Kara Kemal, 'seçmen kitlesi' için de şöyle bir değerlendirme yapmıştır:
'Seçmen söylenene değil, bunların hangisinin iktidara daha yakın olduğuna, yakın olanlardan da hangisinin vurguna daha açık, daha yatkın olduğuna bakar.
Böyle durumlarda politikacıları hırsızlıkla suçlamak onların seçim güçlerini azaltmaz, tersine arttırır.'
***
Bu sözler 1923 yıllarına ait, Osmanlı'nın son zamanlarındaki deneyimlere göre yapılmış değerlendirmeler.
Kemal Tahir, değerlendirmesini Kara Kemal'i konuşturarak yapmış.
Kara Kemal'i övmek gibi bir amacım yok! Onu tarih değerlendirir.
Benim ilgilendiğim, tam 93 sene sonra, bu tespitlerin hala geçerli olması!
Şimdi, bir kez daha, ama sadece alıntıladığım konuşmaları okuyalım ve bugünler için yazıldığını düşünelim.
Devlet ile ekonomik ilişkileri, halkın bunlara bakışı, seçim anlayışı…
Fotoğraf aynı!
Sadece şimdi daha renkli ve panoramik.
93 yıl sonra ne değişmiş ki!...
