Bu yıl ilimizde üretilen tane mısırda verimler üreticisini çok memnun edecek düzeylerde oluşmuştur. Mısıra verilen fiyatları da oldukça tatminkar bulan bir çok üretici gelecek yıl daha geniş alanlarda mısır üretimi yapmaya karar vermiş bulunmaktadır. Bunların önemli bir kısmı, şeker pancarı tarımında karşılaştıkları sorunlardan bıktıklarını bu nedenle pancar ekilişlerini azaltarak mısır üretimine daha fazla ağırlık vereceklerini söyleyenlerdir. Üreticilerimizin bir kısmında, üzerinde fazla düşünmeden, sorup danışmadan ani karar verme ve uygulamaya geçme alışkanlığı bulunmaktadır. Kararlarını o yıl yaşadıklarına, elde ettiği gelire ve çevresindekilerin söylemlerine göre veren bu kişiler sık sık zarar etmekte, harcadıkları emekler ve zaman bir ölçüde boşa gitmekte veya en azından karşılığını bulamamaktadır. Hemen herkesin bildiği bir örnek olan soğan ve patates üretiminde yaşananların benzerini diğer ürünlerde de yaşamamak için dikkatle düşünmek, uzmanların bilgisine başvurmak , sonra karar vermek en doğru yaklaşımdır.
Bu yılın iklim koşulları üreticilerimizin çoğunu oldukça şaşırtmış bulunmaktadır. Daha önce bu kadar yüksek miktarda yağış alındığına hiç şahit olmamış olan bu üreticiler nedense bundan böyle yağışlar hep bu kadar çok olacakmış gibi düşünseler gerek, buğday ve arpa ekilişlerinde de esasen sulu şartlar için geliştirilmiş yüksek verimli çeşitleri, sulama imkanı olmayan, kuru koşullarda tarım yapılan kıraç alanlara ekmeye kalkışmışlar, bu konuda yapılan uyarı ve bilgilendirmeleri umursamayan veya duyamamış olan bir kısmı ise ekmiş ve gübreleri de buna göre yüksek tutmuşlardır. Bütün dileğimiz yağışların bu yılki kadar olmasa bile bitkiler için gereken zamanda ve uygun miktarlarda gelmesidir. Aksi taktirde beklenen miktarda verim alınamaması yanında yaptıkları harcamaların maliyeti yükseltmiş olması nedeniyle elde edecekleri kazanç epey az olabilecektir.
Bu yıl gelen yağışların Eskişehir için normal yıllara göre çok fazla olması yazlık ürünlere çok büyük fayda sağlamıştır. Bu faydadan en çok yararlanan tarla ürünleri arasında mısır önde gelenlerden biridir. Çok sayıda üretici sadece iki defa sulama yaparak, bir kısmı ise üç sulamayla dekara bir tondan iki tona yaklaşan miktarlarda verimler elde etmişlerdir. Hem verimin yüksek olması hem de sulama sayısının azalmasıyla birlikte üretim maliyetinin düşmesi, kilo başına elde edilen kazancı üreticinin beklemediği ölçüde yükseltmiştir. Ancak gelecek yıl yağışlar Eskişehir'in normal olarak aldığı düzeyde gerçekleşirse, sulama sayısı artacaktır. Bir de meteoroloji uzmanların tahminleri doğru çıkar ve önümüzdeki yıl oldukça sıcak geçerse bitkilerin su ihtiyacı çok artacağı için sulama aralığı daralacak, kendi kuyusu olmayanlar gerektiği miktarda su veremeyebileceklerdir. Her iki durumda da sulama maliyeti artacaktır. Mısır ekilişleri çok arttığında, ürün miktarı da artacağı için fiyatların beklenenin altında olma ihtimali bulunmaktadır. Yağışların bu yıl olduğu kadar çok olması ve/veya gereken zamanlarda gelmesi ihtimali kadar yukarda açıkladığım koşulların olabilme ihtimali de bulunduğu için üreticilerin gelecek yıl ekeceği yazlık ürünler üzerinde düşünürken, bunları da dikkate alması kendi yararınadır.
Büyük bir üretim potansiyeline sahip olmamıza karşın bir zamanlar her yıl 1-2 milyon ton kadar ithal etmek zorunda kaldığımız yemlik mısırda kendimize yeter hale gelmek için yapılan çalışmalara katkı yapabilmek ve o tarihlerde pancara getirilmiş olan kota nedeniyle açığa çıkan sulanabilir alanlarda pancara alternatif olabilecek ürünlerden biri, belki de en başta geleni olması nedeniyle Eskişehir'de mısır üretiminin artırılması, mısırın ekim nöbetleri içinde yer alması, mısır tarımının verimli bir şekilde yapılabilmesi için gereken teknik bilgilerin üreticilere ulaştırılması amacıyla oldukça yoğun çalışmalar yürütülmüştür. Ancak üretim maliyetinin yüksek olması, verilen fiyatların üreticileri tatmin etmeyişi, bir-iki kurutma tesisi olması ve bunların hem kapasitesinin düşük hem de kurutma için talep ettikleri ücretin üreticilerce fazla bulunması gibi nedenlerle yemlik mısır üretimi istenen oranda yaygınlaşamamış hatta geldiği düzeyden geriye gitmişti. Halen yüksek miktarda mısır depolayacak bir olanağın olmaması Eskişehir'de mısır üretiminin artmasına önemli bir engeldir. Diğeri ise yeterince mısır kurutma ünitesi olmayışıdır. Bunlar ve diğer bir takım zorluklar nedeniyle üreticilerinin yeniden bir hayal kırıklığı yaşamaması için, birden bütün alanlarını mısır üretimine ayırmak yerine kademeli bir genişlemeyi tercih etmeleri daha doğru olacaktır.
Türk tarımının en önemli sorunlarından birisi üretim planlaması yapılamayışıdır. Ülke çapında, bölge çapında veya il çapında üretim planlamaları yapılabilmesi için daha epey bir zamana ihtiyacımız vardır fakat üreticilerimizin kendi üretim planlarını yapması hiç zor değildir ve hem parasal kazanç yönünden hem topraklarının verimliliğini koruma hatta artırma yönünden çok faydalı sonuçlar verecektir.