Sarıcakaya İlçesi Bilalhabeşi Mahallesi’nde KOZA AŞ tarafından bin 600 hektar ruhsatlı alana yapılması planlanan Altın Gümüş Açık Ocak İşletmesi için verilen ‘ÇED gerekli değildir’ kararı mahkeme tarafından iptal edildi.
Eskişehir’in Sarıcakaya ilçesi Bilalhabeşi Mahallesi’nde KOZA Altın İşletmeleri AŞ tarafından yapılması planlanan Altın ve Gümüş Madeni Açık Ocak İşletmesi projesine karşı TEMA Vakfı’nın açtığı dava sonuçlandı. Mahkeme, projede çelişkilerin olduğunu tespit ederek ‘Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir’ kararını iptal etti. TEMA Vakfı tarafından yapılan açıklamada, “Bu karar, Orta Sakarya Havzası’nın korunması adına büyük bir önem taşıyor. Bölgedeki diğer madencilik faaliyetleri başta olmak üzere doğal varlıkları tehdit eden tüm projelerde benzeri kararların verilmesini temenni ediyoruz” denildi.
YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI VERİLMİŞTİ
KOZA’nın Sarıcakaya’daki söz konusu maden çalışmaları girişimlerine yönelik 13 Aralık 2024 tarihinde Eskişehir İkinci İdare Mahkemesi tarafından yine TEMA Vakfı tarafından açılan davada ‘yürütmeyi durdurma kararı’ verilmişti. Mahkeme, maden çalışmalarının hukuka aykırılığını ve uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğurabileceğini tespit ederek, itiraz yolu kapalı olmak üzere bu kararı almıştı.
USULLERE UYULMADIĞI TESPİT EDİLDİ
“Yürütmenin durdurulması kararı verilen Sarıcakaya Altın Madeni’nin ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının iptaline ilişkin açılan davada hukuka aykırı işlemin iptaline karar verildi” diyerek mahkeme kararını değerlendiren Avukat Mert Yedek, “Önemli bir husus olarak bilirkişi incelemesi dahi yapılmadan kendi içinde çelişen proje çok kısa bir sürede iptal kararı verildi. Dolayısıyla bu projelerin ne kadar özensiz hazırlanıldığı burada açığa çıkıyor. ÇED Yönetmeliği Madde 25 entegre projelere uygulanacak usullere uyulmadığı, kümülatif etki değerlendirilmesinin yapılmadığı ve çıkartılacak cevherin işletilecek mi tüvenen olarak satılacak mı bu hususların belirli olmadığı dolayısıyla proje iptal edildi” diye konuştu.
UYARILARIMIZDA HAKLIYIZ
Projenin içerisinde çok sayıda eksik husus barındırması açısından Eskişehir’in doğasına dair ciddi bir tehdit unsuru olduğunu ifade eden Avukat Yedek, “İptal edilmesini oldukça değerli buluyoruz. Burada da görüyoruz ki ÇED sürecini şirketler tamamen bürokratik bir engel olarak görüyor. Alpagut-Atalan’da yapılması planlanan siyanürlü altın madeni projesi için de aynı hususlar geçerli, bu projeler bu kadar eksiklikleriyle yaşam alanlarımıza büyük bir tehdit oluşturuyor. Biz uyarılarımızda haklıyız ki 3 aydan az bir süre içinde mahkeme iptal kararı verdi, bu husus mevcut yargı sistemimizde jet hızıyla denilebilir. Yaşam alanlarımızı mücadelemizi büyüterek korumaya devam edeceğiz” dedi.
SAKARYA HAVZASI İÇİN ÖNEMLİ
TEMA Vakfı’nda metalik madencilik alanında çalışan Kıdemli Savunuculuk Koordinatörü Onur Küçük, “Eskişehir, Sarıcakaya’da yapılması planlanan altın, gümüş madeni projesinin ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararına karşı açmış olduğumuz davada Eskişehir İdare Mahkemesi kararı iptal etti. Bu karar tüm Sakarya Havzası için büyük bir önem taşıyor. Umuyoruz ki bölgenin toprağını, suyunu, doğasını yok edecek projelerin tamamı durdurulur.
TAMAMEN İPTAL EDİLDİ
Eskişehir Sarıcakaya’daki bu projenin ÇED süreci 6 Ekim 2023 tarihinde başlatıldı, projeye yönelik ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı da 22 Ekim 2024 tarihinde verildi. TEMA Vakfı, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ve Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi verilmiş olan ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının iptali için davalar açtılar. Ayrıca Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği de davaya müdahil oldu. Bilindiği üzere Mahkeme 5 Aralık 2024 tarihli kararında oy birliği ile ‘hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararlar doğabileceği’ gerekçesi ile yürütmeyi durdurma kararı verdi. Bu haberi tüm Eskişehir halkı coşkuyla kutlamıştı. Şimdi ise ÇED gerekli değildir kararı Proje Tanıtım Dosyasında birçok eksiklik ve maddi hata tespit edilerek tamamen iptal edildi.
İTİRAZLARIMIZI İLETTİK
Elbette bu sevindirici bir gelişme. Ancak ne yazık ki bölgedeki tek tehdit Sarıcakaya’daki proje değil. Alpagut-Atalan bölgesinde yürütülen altın madeni projesine yönelik ÇED süreci de devam ediyor. 15 Ağustos’ta düzenlenen Halkın Katılımı Toplantısı’nda, proje nedeniyle ne kadar su tüketileceğine, günde kaç patlatma yapılacağına ve hangi kimyasalların kullanılacağına dair bilgiler paylaşılmadan halkın görüşü alınmaya çalışıldı. Bu sürece yönelik itirazlarımızı gerekli tüm kurumlara ilettik. Sakarya Havzası’nı yok edecek bu projeye ‘ÇED Olumlu’ kararı verilmeden sürecin durdurulmasını umut ediyoruz. Doğamızı hukuk yolunda savunmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı.
