CHP, Türkiye genelinde 14 Büyükşehir, 21 İl, 337 İlçe, 48 Belde olmak üzere toplam 400 üzerinde belediye başkanlığı kazandı.
Kimin nasıl hangi şartlarda kazandığını bilme şansımız yok, hepsinin ayrı ayrı hikâyesi muhakkak vardır, ancak Eskişehir’de, yine yakından takip ettiğim belediye başkanlarının nasıl kazandığını, seçim çalışmalarından ve rakamlar üzerinden okuyabiliriz.
Büyükşehir Belediye Başkanı Avukat Ayşe Ünlüce’nin, şehir uzlaşısı ile kazanacağını seçimden önceki yazılarımda yazmıştım. Öyle de oldu, Ayşe Ünlüce şehir uzlaşısı içinde seçimi kazandı.
Propaganda döneminde, bilinenin dışında çok değişik bir siyasetçi profili çizdi. Güvenilir, samimi, zarif bir siyaset dili kullandı. Ayrıca kadınlara pozitif enerji yükledi, sadece televizyon konuşmalarını izleyip, onun kazanması için dua eden partili olmayan kadınların desteği çok dikkate değerdi. Bunların yanında belediyecilik deneyimi, tecrübesi seçmen gözünde çok olumlu not aldı.
Proje tanıtım toplantısında açıkladığı projeler, inanılır ve doğru projeler olduğu görüldü, uçuk ve olmayacak vaatlerde bulunmadı.
Siyasi sataşma ve polemiklere hiç girmedi.
Gelelim seçim sonuçlarına;
Rakibine %13,5 fark atarak %51 ile seçimi kazandı. Yani 71 bin oy fazla alarak, 275 bin oy ile seçimi kazandı, karışında her partiden aday olmasına karşın.
2019 Yerel seçimlerinde Yılmaz Büyükerşen 285 bin oy almıştı, ancak karşısında oy bölecek adaylar cesaret edip çıkamamış ve çıkmamıştı.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin oyları 2023 milletvekili seçim sonuçlarına göre 209 bindi. Yani parti oyları ile Ayşe Ünlüce’nin aldığı oylar arasında 66 bin oy farkı var.
Peki, bu oylar nerden geldi?
Söyleyelim en başta CHP üyelerinden, seçmenlerinden, hiçbir parti üyesi olmayan fakat Cumhuriyetçi ve Laik kimliğe, sosyal yaşam biçimine sahip çıkan seçmenlerden, partilerden ise, büyük ağırlık İYİ Parti seçmeninin oyu ve AKP seçmeni dâhil tüm partilerin seçmeninden, hatta MHP seçmeninden oy aldığı anlaşılıyor. Bir de sandığa gitmeyerek AKP’ye oy vermeyen AKP seçmeni de ayrı bir rol oynadı.
Bunu nereden biliyoruz?
Aşağıdaki tabloyu incelersek anlarız.
|
ESKİŞEHİR BŞ |
2024 |
|
2019/KATILIM ORANI%86 |
|
2024/KAT ORANI %80,36 |
|||||
|
SEÇMEN ARTIŞI |
7000 |
SEÇİM |
CHP |
AKP |
İYİ |
A-C FARK |
CHP |
AKP |
İYİ |
A C FARK |
|
Kayıtlı Seçmen |
696060 |
B.ŞEHİR |
285688 |
246582 |
0 |
39106 |
275739 |
204504 |
19417 |
71235 |
|
Oy Kullanan S |
559411 |
O.PAZARI |
120410 |
113163 |
9446 |
7247 |
118117 |
96261 |
9690 |
21856 |
|
Katılmayan |
136649 |
T.BAŞI |
124194 |
90783 |
- |
33411 |
118825 |
82442 |
4725 |
36383 |
|
Katılım Oranı% |
80,36 |
2023 MV |
209209 |
199350 |
86097 |
9859 |
||||
|
Katılmama % |
19,64 |
2023 CB2 |
330595 |
266063 |
- |
64532 |
||||
2019 yerel seçimlerinde CHP, AKP’den 39 bin oy fazla alırken, bu sefer 71 bin oy daha fazla oy alıyor, üstelik seçime katılım oranının %6 daha azalmış olmasına rağmen, ya da seçime katılmama oranının %6 daha artarak, 91 bin’den 136 bin seçmene çıkması gibi.
Ahmet Ataç, rakibine %16 fark atarak, 36 bin fazlası oyla, Kazım Kurt %9 fark atarak 22 bin fazla oyla seçimi kazandı.
İlçeleri topluca incelersek;
CHP İlçe başkan adaylarının oy toplamı 264.495, Ayşe Ünlüce’nin toplam oyu 273.513, fark 11018 oy.
DSP Mihalıççık adayı Haydar Çorum’un oylarını hesaba katarsak, ilçeler toplamı 267.441, Ayşe Ünlüce ise 275.739 ve fark 8.298 oy eder.
Büyükşehir Belediye Başkanı Avukat Ayşe Ünlüce’nin kazandığı seçim üzerinden CHP için birçok politik düşünce ve yol haritası çıkabileceğini söylemiştim. Aşağıdaki tablo da bu sonuçlar çok açık bir şekilde görülüyor.
Tüm İlçeler.
|
İlçeler |
İlçe Chp O |
A.Ünlüce |
Fark |
|
Odunpazarı |
118117 |
127729 |
9612 |
|
Tepebaşı |
118825 |
115666 |
-3159 |
|
Sivrihisar |
6176 |
6203 |
27 |
|
Seyitgazi |
5014 |
5181 |
167 |
|
Çifteler |
3150 |
4152 |
1002 |
|
Alpu |
3061 |
3262 |
201 |
|
Beylikova |
2194 |
2253 |
59 |
|
Mahmudiye |
2395 |
2604 |
209 |
|
Sarıcakaya |
1017 |
1332 |
315 |
|
Mihalgazi |
755 |
832 |
77 |
|
Günyüzü |
1099 |
1413 |
314 |
|
Han |
731 |
894 |
163 |
|
İnönü |
1961 |
1992 |
31 |
|
Toplam |
264495 |
273513 |
11018 |
|
Mihalıççık |
2946 |
2226 |
-720 |
|
G.Toplam |
267441 |
275739 |
8298 |
AKP’nin kazandığı ilçeler
|
İlçeler |
CHP |
AKP |
A.Ünlüce |
|
İnönü |
1961 |
2261 |
1992 |
|
Sarıcakaya |
1017 |
1363 |
1332 |
|
Mihalgazi |
755 |
1179 |
832 |
|
Günyüzü |
1099 |
1796 |
1413 |
|
Han |
731 |
1013 |
894 |
|
Top |
5563 |
7612 |
6463 |
Bir tanesini ben söyleyeyim.
CHP Sarıcakaya adayı 1017 oy alırken, AKP adayı 1363 oy alarak seçimi kazanmış. Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce ise 1332 oy almış, AKP adayı ile arasındaki fark 31 oy. Bunun anlamı, Ayşe Ünlüce’ye AKP ve diğer partilerden 315 oy gelmiş.
Yazımın başında söylemiştim, CHP’nin toplamda kazandığı 400 üzerinde belediye başkanlığının, hepsinin ayrı ayrı politik yol hikâyesi, seçim sonuçlarından da politik değerlendirmeler ve genel seçimler için epey yol haritası muhakkak çıkar.
Genel seçimlerde %18,2 oy aldığın, ilçe belediye başkanlığı seçimde oyunu 30,2’ye, büyükşehirde %39,2’ye, çıkartırken, AKP adayının %40,5 nasıl kazandığının incelenmesi, sanırım Sarıcakaya en iyi örnek.
