Mesleki ve akademik hayatımın tamamını coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla gezegenimizi ve onu oluşturan sistemleri anlamaya ve bunlarla uyumlu planlamalar ve tasarımlar yapmakla geçirdim.
15 Kasım, Dünya Coğrafi Bilgi Sistemleri Günüydü. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), coğrafi verileri toplamak, depolamak, analiz etmek ve görselleştirmek amacıyla kullanılan bir teknoloji ve bilgi sistemidir. CBS, coğrafi konum ile ilişkilendirilmiş verileri yönetme ve anlama süreçlerini destekler, coğrafi konum ile ilişkilendirilmiş verileri toplamak için veri tabanı sistemlerini kullanır. Bu, büyük miktarda coğrafi bilginin etkili bir şekilde saklanmasını sağlar. Ayrıca CBS, coğrafi veriler üzerinde çeşitli analizler yapma yeteneği sağlar. Örneğin, haritalar üzerinde etkileşimli analizler, yüzey modelleri ve coğrafi ilişkileri inceleme gibi işlemler gerçekleştirilebilir ve coğrafi verileri haritalar, grafikler ve diğer görsel araçlar kullanarak etkili bir şekilde görselleştirebilir. Bu, karar alıcılar için anlamayı kolaylaştırır. Son olarak CBS, coğrafi konum ile ilişkilendirilmiş verilere sorgulama ve raporlama işlemleri uygulama yeteneği sunar. Bu, belirli bir coğrafi bölgedeki belli özelliklerdeki verilere hızlı erişimi ve ihtiyaç duyulan verilerin görüntülenmesini sağlar. Coğrafi Bilgi Sistemleri, birçok farklı sektörde geniş bir uygulama yelpazesi sunan çok disiplinli bir teknolojidir. Bu teknoloji, coğrafi verilere dayalı stratejik kararlar almak ve kaynakları etkili bir şekilde yönetmek için önemli bir araçtır.
Bu yönleriyle ben CBS’yi anlatırken genellikle hekimliğe benzetiyorum. Coğrafi bilgi sistemleri (CBS), yaşadığımız gezegenin daha sağlıklı ve yaşanabilir olmasını hedeflerken, önleyici hekimlik ve tedavi edici hekimlik yaklaşımlarına benzer bir rol üstlenebilir. Bilindiği üzere, önleyici hekimlik ve tedavi edici hekimlik, sağlık hizmetlerinde iki temel yaklaşımı ifade eder. Her ikisi de sağlıklı bir toplum oluşturmak ve bireylerin sağlığını korumak amacıyla önemlidir, ancak farklı aşamalarda ve yöntemlerle gerçekleştirilirler. Önleyici hekimlik, hastalıkları önlemeye odaklanan bir sağlık yaklaşımıdır. Bu kavram, bireylerin ve toplumların sağlığını korumak ve geliştirmek amacıyla alınan tedbirleri içerir. Tedavi edici hekimlik, hastalıkların teşhisi, tedavisi ve iyileştirilmesiyle ilgilenir. Bu yaklaşım, bireylerin sağlık sorunlarına müdahale ederek semptomları hafifletmeyi veya ortadan kaldırmayı amaçlar.
Coğrafi bilgi sistemlerini gezegenimizin bir tür hekimliği olarak düşünmek, hem çevresel sürdürülebilirlik hem gezegenimizi daha yaşanabilir olması hem de toplum sağlığı açısından bize fayda sağlamak üzere kullanılmasının önemini vurguladığını düşünüyorum. CBS, doğru ve etkili bilgi kullanımıyla, çevresel tehditlere karşı önlemler alınmasında ve çevresel sorunların teşhisinde ve tedavisinde önemli bir rol oynayabilir.
CBS, tıpkı önleyici hekimlik yaklaşımlarındaki gibi, gezegenimizin sorunlarını önlemeye odaklanarak gezegenimizin ve toplum sağlığını artırmayı amaçlar, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını ve çevresel sağlığı korumayı hedefler. CBS, çeşitli coğrafi veri kaynaklarından elde edilen bilgilerle çevresel faktörleri izleyebilir, analiz edebilir ve çevresel riskleri belirleyebilir. Bu bilgiler, çevresel sorunları önceden tahmin etmeye ve önlem almaya yardımcı olabilir. CBS, iklim değişikliği, su kaynaklarının yönetimi, doğal afetlerin izlenmesi gibi konularda önemli bir rol oynayarak çevresel sağlığı koruma yolunda stratejik kararlar alınmasına yardımcı olabilir.
Diğer taraftan CBS, tıpkı tedavi edici hekimlik yaklaşımlarındaki gibi, sorunların teşhisi, tedavisi ve iyileştirilmesiyle, gezegenimiz ve toplumlar için şifa verici olabilir. Örneğin CBS doğal afetler veya çevresel kirlilik gibi olaylardan kaynaklanan sorunların çözümüne yönelik müdahalelerde bulunabilir ya da afet bölgelerinde hasarın tespiti, acil yardım ihtiyaçlarının belirlenmesi ve yardım kaynaklarının etkili bir şekilde yönlendirilmesi gibi alanlarda CBS kullanılabilir. CBS, su ve hava kalitesinin izlenmesi, orman yangınlarının kontrol altına alınması gibi çevresel sorunların tedavisi için kullanılabilir. Ayrıca, CBS'nin tarımsal verimliliği artırma veya erozyon kontrolü gibi konularda da etkili bir tedavi stratejisi olabileceği düşünülebilir.
Önleyici hekimlik ve tedavi edici hekimliğin, birlikte uygulandığında daha etkili bir sağlık hizmeti sunulmasını sağladığı gibi, CBS için de önleyici ve tedavi edici yaklaşımların birlikte kullanılmasıyla gezegenimizin bizler için çok daha yaşanabilir olması sağlanabilir. CBS, gezegenin sağlığını iyileştirmek ve daha yaşanabilir kılmak için önleyici ve tedavi edici stratejiler geliştirmek için güçlü bir araç olarak kullanılabilir. CBS ile iklim değişiklikleri, hava kirliliği, su kalitesi gibi faktörleri sürekli olarak izleyerek olası sorunları önceden belirlenebilir ya da eko-sistemleri ve biyo-çeşitliliği korumak adına doğal alanların durumu hakkında veri toplanabilir ve ekosistemlerin korunması için stratejiler geliştirilebilir. CBS ile, doğal afet riskleri belirlenebilir ve afetlere karşı hazırlık planları oluşturulabilir. Tsunami, deprem, kasırga gibi felaketlere karşı erken uyarı sistemleri geliştirilebilir. CBS, afet sonrası müdahale ve iyileştirme süreçlerinde hasar tespiti ve yardım yönetimi için önemli bir rol oynayabilir. CBS, kent planlaması ve kırsal alan yönetimi için kullanılabilir. Sürdürülebilir enerji, su ve atık yönetimi stratejilerinin belirlenmesine yardımcı olabilir. CBS, toplulukları sürdürülebilir tarım uygulamalarına yönlendirerek ve kaynakları etkili bir şekilde kullanarak daha sürdürülebilir bir gelecek için planlar yapabilir. CBS, su ve hava kalitesini izleyerek çevresel kirliliğin kaynağını belirleyebilir. Kirliliğin kontrolü ve azaltılması için stratejiler geliştirebilir. CBS, endüstriyel atık yönetimi ve kirliliğin izlenmesi ile su kaynaklarının temiz tutulmasına yardımcı olabilir. CBS, erozyonu ve orman alanlarındaki tahribatı izleyebilir ve bu alanların rehabilitasyonu için planlar yapabilir. Ağaçlandırma ve erozyon kontrolü stratejilerini destekleyebilir. CBS, ormansızlaşma ve habitat kaybını izleyerek biyo-çeşitliliği korumak adına koruma bölgelerinin etkinliğini artırabilir. CBS, iklim değişikliğinin etkilerini modelleyerek, bu etkilerle başa çıkmak için uyum stratejileri geliştirebilir. Su kaynakları yönetimi, tarım uygulamaları ve altyapı planlaması gibi alanlarda etkili çözümler sunabilir. CBS'nin bu şekilde kullanılması, gezegenin sürdürülebilirliğini artırabilir, çevresel sorunları yönetebilir ve doğal kaynakları daha etkili bir şekilde kullanarak daha yaşanabilir bir dünya yaratmaya katkıda bulunabilir. Bu, küresel ve yerel düzeyde sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için önemli bir adım olabilir.
Bu bağlamda ben CBS ile uğraşan kişileri gezegenimiz iyileştiren eller olarak tanımlıyorum ve CBS günü nedeniyle onlara ve bu güne kadar CBS alanında yetiştirdiğim binlerce öğrencime şu mesajı iletmek istiyorum.
“Coğrafi bilgi sistemleri ile uğraşarak, sizler dünyamızın sağlığını koruma ve iyileştirme konusunda kilit bir rol oynuyorsunuz. Coğrafi bilgi sistemlerinin gücünü kullanarak, önleyici hekimlik ve tedavi edici hekimlik yaklaşımlarını gezegenimize uygulamak için önemli adımlar atıyorsunuz. Her bir çalışmanız, çevresel riskleri önceden tespit etmemize, doğal afetlere hazırlıklı olmamıza ve sürdürülebilirlik için bilinçli kararlar almamıza yardımcı oluyor. Coğrafi bilgi sistemleri, su kaynaklarını koruma, orman alanlarını restore etme, iklim değişikliği ile mücadele ve daha pek çok konuda çözümler üretebileceğimiz bir anahtar olarak önümüzde duruyor. Sizler, çalışmalarınızla sadece yerler arası mesafeleri değil, aynı zamanda kurumlar, toplumlar ve insanlar arası mesafeleri de kapatıyorsunuz. Küresel bir topluluğun parçası olarak, bilgi ve deneyimlerinizi paylaşarak, daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir dünya inşa etmek için insanlığa ilham veriyorsunuz. Bizler ve gezegenimiz için yaptıklarınızla gurur duyuyor ve emekleriniz için teşekkür ediyorum. “Gezegenimizi İyileştiren Eller” olarak sizlerin CBS Gününü kutlarken, gelecekte de coğrafi bilgi sistemleriyle daha aydınlık ve sağlıklı bir dünya için daha fazla anlaşılmanızı, çok daha fazla kıymet görmenizi ve çok daha fazla paydaşla çalışabilmenizi diliyorum.”
