Peyzaj mimarlığı, insan ile doğa arasındaki ilişkinin tasarımı ve yönetimi üzerine odaklanmış bir disiplindir.

Bu meslek, yalnızca estetik bir çevre yaratma değil, aynı zamanda ekolojik dengeyi koruma, toplumsal ihtiyaçları karşılamaya yönelik sürdürülebilir çözümler geliştirme sorumluluğunu da taşır. Uluslararası Peyzaj Mimarlığı Federasyonu (IFLA) tarafından düzenlenen ve 2024 yılında Türkiye Peyzaj Mimarları Odası ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleştirilecek olan 60. Dünya Kongresi, bu sorumlulukların ne kadar önemli olduğunu ve bu alandaki profesyonellerin, akademisyenlerin ve diğer paydaşların çevresel krizlere karşı nasıl bir rol oynayabileceklerini tartışmak için kritik bir fırsat sunmaktadır. Davetli konuşmacı olarak Eskişehir Teknik Üniversitesi Yer ve Uzay Bilimleri Enstitüsündeki afetlerin tehdit etmediği, çevreyi tehdit etmeyen yerleşimleri yaratma deneyimimizi de aktaracağım, “Code Red for Earth” temasıyla düzenlenecek bu kongre, çevresel krizlerin etkilerini önlemek için acil eyleme geçilmesi gerektiğini vurgulayan bir çağrıdır. Kongrede Eğitim Panelinde yine Enstitümüz elamanlarından Prof. Dr. Saye Nihan Çabuk da, ulusal planlama ve tasarım akreditasyonu yolculuğumuz ve ülkemizdeki planlama ve tasarım eğitimine katkıları akreditasyonun konusunda deneyimlerini paylaşacaktır.

Yüzlerce farklı ülkeden binlerce katılımcının katılacağı İstanbul’da düzenlenecek olan 60.Kongre’nin “Code Red for Earth” teması, günümüzde karşı karşıya olduğumuz çevresel krizlerin ciddiyetine dikkat çekmektedir. Bu tema, sadece ekosistemlerin bozulması değil, aynı zamanda insan topluluklarının da bu krizlerden nasıl etkilendiği konusunu da gündeme getirmektedir. Bu çağrı, çevresel krizlerin küresel ölçekteki etkilerini önlemek ve bu krize karşı etkili stratejiler geliştirmek için bir aciliyet duygusu yaratmaktadır. İklim değişikliği, biyolojik çeşitliliğin kaybı ve doğal kaynakların tükenmesi gibi sorunlar, gezegenimizin geleceği üzerinde derin etkiler yaratmaktadır. Kongrenin amacı, bu sorunların sadece farkına varmak değil, aynı zamanda bu krizlere karşı somut eylemler ve çözüm önerileri geliştirmektir. Bu bağlamda, peyzaj mimarlığı pratiği ve teori açısından önemli sorular sorulacaktır: Peyzaj mimarlığı bu krizlerle nasıl başa çıkabilir? Sürdürülebilir tasarım ilkeleri nasıl daha geniş ölçeklerde uygulanabilir?

Peyzaj mimarlığının bu bağlamdaki rolü, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan çevre ile uymlu planlama ve tasarım çözümleri geliştirmeyi içerir. Ancak, bu çözümlerin etkili olabilmesi için multidisipliner bir yaklaşım ve geniş bir perspektif gerekmektedir. Kongre, bu perspektifi genişletmek ve çeşitli disiplinlerden gelen katkıları bir araya getirmek için bir platform sağlayacaktır. "Code Red for Earth" teması, sorunlara işaret etmekten öte, çözüm odaklı bir yaklaşımı teşvik etmektedir. Kongrede ele alınacak konular, yalnızca çevresel krizlerin nedenlerini tartışmakla kalmayacak, aynı zamanda bu krizlere karşı eyleme geçme stratejilerini de içerecektir. Bu stratejiler, hem yerel hem de küresel düzeyde uygulanabilir çözümler geliştirmeyi hedefleyecektir. Kongrenin eylem odaklı yaklaşımı, çeşitli senaryoların oluşturulmasını ve bu senaryolar doğrultusunda pratik çözümler geliştirilmesini sağlayacaktır. Örneğin, şehirlerdeki yeşil alanların genişletilmesi ve doğal ekosistemlerin korunması gibi çözümler tartışılabilir. Ayrıca, toplumsal farkındalığı artırmaya yönelik kampanyalar ve eğitim programları da bu bağlamda değerlendirilebilir.

Bu yılki etkinlik, peyzaj mimarlığının uluslararası arenada tanınmış isimlerini ağırlayacaktır. Her bir konuşmacı, kendi alanında yenilikçi projeler ve araştırmalarla tanınmaktadır. Bu konuşmacılardan kısaca bahsetmek istiyorum.

James Corner - Field Operations'ın Kurucu Ortağı: James Corner, New York merkezli Field Operations'ın kurucu ortağı olarak, önemli kentsel kamusal alan projeleri üzerinde çalışmaktadır. Mannattan’daki High Line’dan, San Francisco'daki Presidio Tunneltops'a, Chicago'daki Navy Pier'den Hong Kong'un Victoria Dockside'ına kadar geniş bir projeler yelpazesine sahiptir. Corner, peyzaj mimarlığı ve kentsel tasarım alanındaki derin bilgisiyle, modern kamusal alanların dönüşümüne öncülük etmektedir.

Maria Ignatieva - URBIO Başkanı ve Perth Üniversitesi'nde Peyzaj Mimarlığı Profesörü: Maria Ignatieva, kentsel biyolojik çeşitlilik ve doğayla tasarım konularında geniş bir araştırma yelpazesi sunmaktadır. Avustralya, İsveç, Yeni Zelanda, ABD ve Rusya gibi ülkelerde yürüttüğü projelerle, botanik bahçeler, üniversite kampüsleri ve tarihi parklar gibi çeşitli mekanlarda biyolojik çeşitliliği destekleyen tasarımlar gerçekleştirmiştir. URBIO'nun başkanı olarak, şehirlerin ekolojik ve sosyal sürdürülebilirliğini artırma amacını gütmektedir.

Kotchakorn Voraakhom - Landprocess ve Porous City Network Kurucusu: Kotchakorn Voraakhom, şehirlerin iklim değişikliği ile başa çıkmasını sağlayan yeşil altyapı projelerine imza atmaktadır. Bangkok’taki Chulalongkorn Centenary Park ve Asya'nın en büyük kent çiftliği olan Thammasat Urban Rooftop Farm gibi projelerle, sürdürülebilirlik ve iklim uyumunu teşvik etmektedir. Ayrıca, TIME ve BBC tarafından tanınmış bir figürdür.

Christophe Girot - ETH Peyzaj Mimarlığı Emekli Profesörü: Christophe Girot, peyzaj tasarımında topolojik yöntemler ve medyatik analizler üzerine derinlemesine çalışmalar yapmaktadır. ETH Zürich'te peyzaj mimarlığı ve mimarlık teorileri üzerine önemli katkılarda bulunmuş, özellikle "The Course of Landscape Architecture" adlı yayını ile peyzaj mimarlığı tarihine ışık tutmuştur. Ayrıca, İsviçre'deki çeşitli büyük ölçekli peyzaj projelerinde katkı sağlamaktadır.

Ceylan Belek Ombregt - Martha Schwartz Partners (MSP) Ortağı: Ceylan Belek Ombregt, ekolojik sorunlar ve çok disiplinli tasarım işbirlikleri üzerine odaklanan deneyimli bir peyzaj mimarıdır. Rusya, Çin, ABD ve Avrupa'daki ödüllü projeleriyle tanınmış bir kişidir. Araştırmaları, kentsel peyzajlarda duyusal deneyim ve akıllı malzemeleri kapsamaktadır.

Peter Veenstra - LOLA Peyzaj Mimarları'nın Kurucu Ortağı: Peter Veenstra, "kayıp peyzajlar" ve spontane doğa üzerine odaklanan LOLA Peyzaj Mimarları'nın kurucu ortağıdır. Hongqiao Park ve Park Vijversburg gibi projelerde, afet sonrası peyzajlar ve karbon pozitif arazi kullanımı gibi konulara dair araştırmalar yapmaktadır. Ayrıca, Uluslararası Mimarlık Bienali Rotterdam'ın küratörlüğünü yapmış ve "Lost Landscapes" kitabının yazarlarındandır.

Jala Makhzoumi - IFLA Başkan Yardımcısı ve Orta Doğu Bölge Başkanı: Jala Makhzoumi, ekosistem sağlığı, biyolojik çeşitlilik ve miras koruma konularında öncü bir peyzaj mimarıdır. Beyrut Amerikan Üniversitesi'nde peyzaj mimarlığı profesörü ve UNIT44'ün kurucu ortağı olarak, topluluk ihtiyaçlarını ekolojik planlama ile dengelemeye yönelik çalışmalar yapmaktadır. Ayrıca, Avrupa Konseyi ve IFLA tarafından ödüllendirilmiştir.

Ashleigh Ward - WSP: Ashleigh Ward, yerli kültürünü tasarım süreçlerine entegre eden bir peyzaj mimarıdır. Yeni Zelanda'daki projelerinde, topluluk ve doğal dünyayı merkeze alarak kültürel olarak duyarlı ve sürdürülebilir tasarımlar geliştirmektedir. Ayrıca, Te Ao Māori bakış açısını kullanarak doğal çevrelerin korunması ve yenilenmesi üzerine çalışmaktadır.

Hayriye Esbah-Tuncay - İstanbul Teknik Üniversitesi'nde Peyzaj Mimarlığı Profesörü: Hayriye Esbah-Tuncay, sürdürülebilir şehirler ve ekolojik tasarım konularında öncülük eden bir akademisyendir. Araştırmaları, insan refahını ekolojik uyum ile birleştiren vizyoner projeleri kapsamaktadır. Fulbright Araştırma Bursu ve Avrupa Birliği araştırma hibeleri ile tanınan Esbah-Tuncay, HET (Habitat-Ekoloji-Teknoloji) firması aracılığıyla birçok ulusal ve uluslararası ödül kazanmıştır.

Gareth Doherty - Harvard Graduate School of Design'da Peyzaj Mimarlığı Doçenti: Gareth Doherty, insan merkezli peyzaj mimarlığı ve etnografik çalışmaları ile tanınmaktadır. 20. yüzyıl peyzaj yaklaşımlarını yeniden değerlendirerek eşitlik, kimlik ve kültürel mekan konularını ele almaktadır. Araştırmaları, postkolonyal ve İslam dünyalarındaki tasarlanmış peyzajları kapsamaktadır.

Alexandra Steed - Alexandra Steed Urban'ın Kurucu Direktörü: Alexandra Steed, peyzaj tasarımının dönüşüm gücüne inanan bir peyzaj mimarıdır. URBAN'ı kurarak, günlük yaşamda güzellik ve iyilik halini artıran tasarımlar sunmayı amaçlamaktadır. Sürdürülebilirlik ve ekosistem hizmetleri konularında birçok ödül kazanmıştır.

Oktan Nalbantoğlu - ‘On Tasarım’ Kurucusu: Oktan Nalbantoğlu, büyük ölçekli kentsel tasarım projeleri ve peyzaj restorasyonu üzerine çalışmaktadır. Bilkent Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmaktadır. Çeşitli ulusal ve uluslararası projelerde yer almış, ödüller kazanmış ve tasarım alanında önemli katkılarda bulunmuştur.

Maria Gabriella Trovato – Aktivist ve Peyzaj Mimarlığı Doçenti: Maria Gabriella Trovato, peyzaj mimarisi ve küresel peyzaj çalışmaları konusunda derin bir bilgiye sahiptir. Araştırmaları, acil durum peyzajları, göç yönetimi ve kadınların peyzaj mimarlığındaki rolü gibi konuları kapsamaktadır. Ayrıca, Avrupa, Kanada, Afrika ve Orta Doğu'daki çeşitli projelerde çalışmış ve bu projelerin ekolojik performanslarını incelemiştir. Trovato, peyzaj mimarlığıyla ilgili yeni yaklaşımlar ve stratejiler geliştirmeyi amaçlayan çalışmalar yapmaktadır.

Murat Memluk - MDesign'ın Kurucu Ortağı: Murat Memluk, peyzaj mimarisi ve doğayla tasarım konularında geniş bir deneyime sahiptir. Ankara Üniversitesi'nde başladığı akademik kariyerini, MDesign'ın kurucu ortağı olarak sürdürmektedir. Tasarımlarında, doğanın ve insan ihtiyaçlarının dengelendiği yenilikçi projeler gerçekleştirmiştir. Ayrıca, ulusal ve uluslararası çeşitli yarışmalarda ödüller kazanmış ve bu süreçte önemli rol oynamıştır.

Bu konuşmacılar, peyzaj mimarlığı ve şehir planlaması alanındaki çeşitli bakış açılarını ve yenilikçi yaklaşımlarını paylaşarak, katılımcılara ilham verecek ve mesleki bilgi birikimlerini genişletecek ve peyzaj mimarlığı ve kentsel tasarım alanında geniş bir perspektif sunarak, günümüzün en acil tasarım ve çevre sorunlarına dair derinlemesine bilgiler paylaşacaklardır.

Sonuç olarak IFLA 60. Dünya Kongresi’nin "Code Red for Earth" teması, çevresel krizlerin ciddiyetini vurgulamakta ve bu krizlere karşı acil eylem çağrısında bulunmaktadır. Kongre, bu bağlamda önemli bir platform sunmakta ve eylem odaklı yaklaşımlar geliştirmeye yönelik bir fırsat yaratmaktadır. IFLA 60. Dünya Kongresi, çevresel krizlerle mücadelede bir dönüm noktası olarak kabul edilmelidir. Bu kongre, küresel düzeyde bir farkındalık yaratmakta ve eyleme geçilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Peyzaj mimarlığı, bu mücadelede önemli bir rol oynamakta ve bu kongre, bu rolü daha da güçlendirmek için bir fırsat sunmaktadır. Gelecekteki çözümler, bu tür etkinliklerde elde edilen bilgiler ve stratejilerle şekillenecek ve çevresel krizlerin etkilerini azaltmada önemli bir adım atılacaktır.